Küsülü qalmağın zərəri

[1] Əhməd, 7318, 7627, 7639, 7854. Şueyb əl-Arnavut Muslimin şərtinə görə hədisin isnadının səhih olduğunu bildirmişdir.

[2] İmam Muslimin “Səhih”indəki (2565) bu hədisdə: “Ba­zar ertəsi və cümə axşamı əməllər Allaha ərz edilir”– deyilir. Bu da, həftənin bu iki gününün fəzilə­tli günlər olduğu­na dəlalət edir. Hədislərin birində Rəsulullah ﷺ demişdir: “Ba­zar ertəsi və cümə axşamı əməllər Allaha ərz edilir. Mən də istəyi­rəm ki, əmə­lim mən oruc tutmuş ikən Allaha ərz edilsin” (Şəmailun-Nəbi, 305).

[3] ən-Nəvəvi (Allah ona rəhm etsin) demişdir: “Bilin ki, sələflərdən və xələflərdən haqq yolda olan əhli Sünnə alim­lə­ri itti­faq etmişlər ki, tövhidi qəbul edərək ölən kimsə hökmən Cənnətə daxil ola­caq. Əgər bu adam uşaq ya­xud məcnun yaxud şirkdən və başqa günahlardan tövbə etmiş birisi kimi günahsızdırsa və tövbə et­dikdən sonra günah etməyibsə, Cəhənnəm­dən uzaq olub Cən­nətə girəcək... Kim də böyük günah edər və tövbə etmədən dünya­dan köçərsə, Allah Təalənin is­tə­yi altında olar. İstəsə, onu ba­ğışlayar və Cənnətə daxil edər. İstəsə də, ona Cəhənnəmdə istədiyi qədər əzab verər, sonra da onu Cənnə­tə daxil edər. Allah tövhid üzərində ölən heç bir kəsi – həmin adam nə qədər günah edirsə etsin – əbədi ola­raq Cəhən­nəm­də saxlamaz. Necə ki, kafir olaraq ölən kimsəni – həmin adam nə qədər yaxşılıqlar edir­sə etsin – Cənnətə daxil etməz...” (Şərh ən-Nəvəvi). Suleyman ibn Abdullah Ali-Şeyx demişdir: “Hərçənd, “lə ilahə illəlah” demək Cənnətə da­xil ol­maq və Cəhənnəm əzabından qurtulmaq üçün səbəbdir, həm də tələb olunan bir şey­dir, la­kin tə­ləb olunan (hər) bir iş özünəməxsus şərtlərə riayət etməklə və buna əngəl törədə­cək ma­neələrdən çəkin­mək­lə yerinə yetirilməlidir. Bu şərtlərdən hər hansı birinin yerinə yeti­rilmədiyi və ya əmması çıxdı­ğı təqdirdə, (Cənnəti) qazanmaq mümkün deyildir. Odur ki, Hə­sən (əl-Bəs­ridən): “Bə­zi adam­lar de­yirlər ki: “Kim: “lə ilahə illəllah”– desə, Cənnətə da­xil olar?”– deyə so­ruş­duq­da, o, belə cavab ver­mişdir: “Kim: “lə ilahə illəllah”– desə, sonra da bu kəlmənin haqqını ödəsə və buna aid olan vacib­ləri yerinə yetirsə, Cənnətə daxil olar.” Vəhb ibn Munəbbih isə ondan: “Məgər “lə ilahə illəl­lah” (kəlməsi) Cənnətin açarı deyil­mi?”– deyə soruşan adama belə cavab vermişdir: “Elədir, lakin hər bir açarın dişləri vardır. Və əgər sən dişli bir açar gətirsən, o, sənin üçün (bu qapını) açar, yoxsa aç­maz” (“Təysirul-Azizil-Həmid”, 1/111).

[4] İmam Muslimin “Səhih”ində bu ləfz üç dəfə təkrar olunur. Peyğəmbərin ﷺ bu sözü üç dəfə təkrar etməsi, məsələnin ciddiliyindən xəbər verir. Cənnətin qapıları açıldığı və əməllərin Allaha ərz edildiyi günlərdə günahları bağışlanılmayan kimsələrin vay halına!

[5] Bu hədisi Muslim (2565), Əbu Davud (4916) və Əhməd (2/389; 465) rəvayət etmişdir.