ən-Nəsr surəsinin izahı
Mərhəmətli və Rəhmli Allahın adı ilə!
1. Allahın köməyi və qələbə gəldiyi zaman,
2. insanların dəstə-dəstə Allahın dininə girdiklərini gördükdə
3. həmd ilə Rəbbini təriflə və Ondan bağışlanmağını dilə. Həqiqətən, O, tövbələri qəbul edəndir!
ən-Nəsr (Kömək) surəsinin izahı
Məşhur İslam alimi Abdur-Rahmən əs-Sədi bu surəni izah edərkən deyir ki, bu surədə Allahın elçisinə müjdə verilir və ona bu müjdənin yetişdiyi zaman nə edəcəyi əmr edilir. Burada həmçinin bunun nə ilə nəticələnməsinə işarə və xəbərdarlıq vardır. Surədəki müjdə Allahın Öz elçisinə kömək göstərməsi, Peyğəmbərin Məkkəni fəth etməsi, insanların dəstə-dəstə Allahın dininə daxil olması, əvvəl Peyğəmbərə düşmən olan müşriklərin sonradan onun tərəfdarına və köməkçilərinə çevrilməsidir. Allahın köməyi və zəfər yetişdiyi zaman Peyğəmbərin nə edəcəyinə gəlincə, bu, onun müjdə yetişdiyi zaman Rəbbinə şükür etməsi, Onu həmd-səna etməsi və Ondan bağışlanma diləməsidir. Surədə olan işarə və xəbərdarlığa gəldikdə isə qeyd etmək lazımdır ki, burada iki məsələyə işarə edilir.
Birincisi odur ki, Allah tərəfindən İslam dininə olan kömək davamiyyətli olacaq və bu kömək Allahdan bağışlanma diləməklə artacaq. Çünki Allahın bəndələrinə verdiyi nemətlərin artırılması Ona edilən şükrün müqabilindədir. Uca Allah buyurur:
“Əgər Mənə şükür etsəniz, sizə olan nemətimi artıraram” (İbrahim, 7).
Artıq Allahın köməyi və zəfər rəşidi xəlifələrin dövründə və sonrakı dövrlərdə müsəlmanlara yetişmiş və uzun müddət davam etmişdir. Belə ki, İslam dini başqa dinlərin çatmadığı bir səviyyəyə çatmış və bu dinlərə nisbətən İslamı daha çox insan qəbul etmişdir.
İkinci işarə isə Peyğəmbərə əcəlinin yaxınlaşması və ömrünün sona çatmasıdır. Bu surədə Allah, namaz, həcc ziyarəti və s. xeyirxah işlərin Ondan bağışlanma diləməklə tamamlanmasını əmr edir. Bu halda Allahın Öz elçisinə Onu həmd-səna etməsini və Ondan bağışlanma diləməsini əmr etməsi Onun ömrünün sona çatmasına işarədir ki, Rəbbi ilə görüşəcəyinə hazırlaşsın və ömrünü ləyaqətlə başa çatdırsın. Muhəmməd peyğəmbər bu ayələrdən lazımı nəticəni çıxarmış, onu namazın ruku və səcdəsində tətbiq etmişdir.
Aişə rəvayət edir ki, Peyğəmbər vəfat etməmişdən əvvəl bu duanı çox oxuyardı: “Allahummə subhanəkə və bihəmdikə, əstəğfirukə və ətubu ileyk!” (Allahım, Sən pak və müqəddəssən, bütün həmdlər yalnız Sənə məxsusdur. Allahım, Səndən bağışlanma diləyirəm və Sənə tövbə edirəm!)” (Səhih Muslim).