əl-Ənbiya surəsi 98 – 103 – cü ayələr

    26.04.2019

 

إِنَّكُمْ وَمَا تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ حَصَبُ جَهَنَّمَ أَنْتُمْ لَهَا وَارِدُونَ * لَوْ كَانَ هَؤُلَاءِ آلِهَةً مَا وَرَدُوهَا وَكُلٌّ فِيهَا خَالِدُونَ * لَهُمْ فِيهَا زَفِيرٌ وَهُمْ فِيهَا لَا يَسْمَعُونَ * إِنَّ الَّذِينَ سَبَقَتْ لَهُمْ مِنَّا الْحُسْنَى أُولَئِكَ عَنْهَا مُبْعَدُونَ * لَا يَسْمَعُونَ حَسِيسَهَا وَهُمْ فِي مَا اشْتَهَتْ أَنْفُسُهُمْ خَالِدُونَ * لَا يَحْزُنُهُمُ الْفَزَعُ الْأَكْبَرُ وَتَتَلَقَّاهُمُ الْمَلَائِكَةُ هَذَا يَوْمُكُمُ الَّذِي كُنْتُمْ تُوعَدُونَ

 
“Ey kafirlər! Siz və Allahdan başqa tapındıqlarınız Cəhənnəm odunusunuz. Siz mütləq ora girəcəksiniz. Əgər bunlar məbud olsaydılar, ora girməzdilər. Halbuki hamısı orada əbədi qalacaqlar. Onlar orada xırıldayacaq və heç nə eşitməyəcəklər. Əzəlcədən ən gözəl aqibət yazılmış insanlara gəldikdə isə, onlar Oddan uzaqlaşdırılmış olacaqlar. Onlar onun xışıltısını belə eşitməyəcəklər. Onlar ürəklərinin istədiyi şeylər arasında əbədi qalacaqlar. Ən böyük dəhşət onları kədərləndirməyəcək. Mələklər onları qarşılayıb: “Bu sizə vəd olunmuş gününüzdür!”- deyəcəklər”
 

عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ، قَالَ: آيَةٌ فِي كِتَابِ اللهِ لَا يَسْأَلُنِي النَّاسُ عَنْهَا وَلَا أَدْرِي أَعَرَفُوهَا فَلَا يَسْأَلُونِي عَنْهَا أَمْ جَهِلُوهَا فَلَا يَسْأَلُونِي عَنْهَا ؟ قِيلَ: وَمَا هِيَ ؟ قَالَ: آيَةٌ لَمَّا نَزَلَتْ {إِنَّكُمْ وَمَا تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللهِ حَصَبُ جَهَنَّمَ أَنْتُمْ لَهَا وَارِدُونَ} [الأنبياء: 98] شَقَّ ذَلِكَ عَلَى أَهْلِ مَكَّةَ وَقَالُوا: شَتَمَ مُحَمَّدٌ آلِهَتَنَا فَقَامَ ابْنُ الزِّبَعْرَى فَقَالَ: مَا شَأْنُكُمْ ؟ قَالُوا: شَتَمَ مُحَمَّدٌ آلِهَتَنَا قَالَ: وَمَا قَالَ ؟ قَالُوا: قَالَ: {إِنَّكُمْ وَمَا تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللهِ حَصَبُ جَهَنَّمَ أَنْتُمْ لَهَا وَارِدُونَ} قَالَ: ادْعُوهُ لِي، فَدُعِيَ مُحَمَّدٌ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَقَالَ ابْنُ الزِّبَعْرَى: يَا مُحَمَّدُ هَذَا شَيْءٌ لِآلِهَتِنَا خَاصَّةً أَمْ لِكُلِّ مَنْ عُبِدَ مِنْ دُونِ اللهِ ؟ قَالَ: " بَلْ لِكُلِّ مَنْ عُبِدَ مِنْ دُونِ اللهِ عَزَّ وَجَلَّ " قَالَ: فَقَالَ: خَصَمْنَاهُ وَرَبِّ هَذِهِ الْبَنِيَّةِ، يَا مُحَمَّدُ أَلَسْتَ تَزْعُمُ أَنَّ عِيسَى عَبْدٌ صَالِحٌ وَعُزَيْرًا عَبْدٌ صَالِحٌ، وَالْمَلَائِكَةَ عِبَادٌ صَالِحُونَ، قَالَ: " بَلَى "، قَالَ: فَهَذِهِ النَّصَارَى يَعْبُدُونَ عِيسَى وَهَذِهِ الْيَهُودُ تَعْبُدُ عُزَيْرًا وَهَذِهِ بَنُو مَلِيحٍ تَعْبُدُ الْمَلَائِكَةَ، قَالَ: فَضَجَّ أَهْلُ مَكَّةَ فَنَزَلَتْ: {إِنَّ الَّذِينَ سَبَقَتْ لَهُمْ مِنَّا الْحُسْنَى} [الأنبياء: 101] عِيسَى وَعُزَيْرٌ وَالْمَلَائِكَةُ {أُولَئِكَ عَنْهَا مُبْعَدُونَ} [الأنبياء: 101] قَالَ: وَنَزَلَتْ: {وَلَمَّا ضُرِبَ ابْنُ مَرْيَمَ مَثَلًا إِذَا قَوْمُكَ مِنْهُ يَصِدُّونَ} [الزخرف: 57] 

 
Rəvayət edilir ki, İbn Abbas (Allah ondan razı olsun) demişdir: “Uca Allahın kitabında bir ayə var ki, insanlar onun barə­sində məndən heç nə soruşmurlar. Bilmirəm onlar bu ayəni bil­diklərinə görəmi soruşmurlar”. Ondan: “O hansı ayədir”- deyə  so­ruş­duqda, o dedi: “Ey kafirlər! Siz və Allahdan başqa tapındıqlarınız Cəhənnəm odunusunuz. Siz mütləq ora girəcəksiniz” (əl-Ənbiya, 98) ayəsi nazil olduqda, Məkkə əhli təhqir olunduq­larını düşünüb dedilər: “Məhəmməd bizim tanrıları söydü”. İbn əz-Zəbəri onların yanına gəlib soruşdu: “Sizə nə olub?” Onlar dedilər: “Muhəmməd bizim tanrıları söydü”. O: “Nə de­di?”- deyə soruşduqda onlar: “O: “Ey kafirlər! Siz və Allahdan başqa tapındıqlarınız Cəhənnəm odunusunuz. Siz mütləq ora girəcəksiniz”- deyir. O dedi: “Onu Mənim yanıma çağı­rın”. Mu­həmməd - sallallahu aleyhi və səlləm - onun yanına gəldikdə, o dedi: “Ey Muhəm­məd! Bu dediklərin xüsusən bizim ilahilərimizə aiddir, yoxsa Allahdan başqa ibadət olunan hər şeyə şamil edi­lir?” Pey­ğəmbər - sallallahu aleyhi və səlləm - dedi: “Əksinə, bu ayə Allah­dan başqa ibadət olu­nan hər bir şeyə şamil edilir”. O dedi: “Biz ona qalib gəldik! Ey Muhəmməd! Səni and verirəm bu evin Rəbbinə! De görək İsa, Üzeyir və mələklər əməlisa­leh qullar deyillərmi?" Pey­ğəm­bər - sallallahu aleyhi və səlləm: “Əlbəttə (əməlisa­leh qullardır)!”- deyə cavab verdikdə, o dedi: “Nəsranilər İsaya, yəhudilər Üzeyirə və Bəni Məlih də mələklərə ibadət edir”. Məkkə əhli sevinclə gül­dü və bu ayə nazil oldu: “Əzəlcədən ən gözəl aqibət yazılmış insanlara gəldikdə isə, onlar Oddan uzaqlaşdırılmış olacaqlar…” (əl-Ənbiya, 101). Sonra da bu ayə nazil olduqda: “Məryəm oğlu örnək göstərilincə sənin xalqın sevincdən güldü” (əz-Zuxruf, 57) - hay-küy saldılar”.
 
ət-Tahavi “Şərh Muşkulil-Əsər” 986; Əhməd, 1/317-318; ət-Tabərani “Mucəmul-Kəbir” 12739. Muqbil, Ali Nasr və əl-Hilali səhih olduğunu bildirmişlər.