Peyğəmbərin bağışlama yolunu tutması - əl-Bəqərə surəsi 109 - cu ayə

    13.08.2018
وَدَّ كَثِيرٌ مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ لَوْ يَرُدُّونَكُمْ مِنْ بَعْدِ إِيمَانِكُمْ كُفَّارًا حَسَدًا مِنْ عِنْدِ أَنْفُسِهِمْ مِنْ بَعْدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُمُ الْحَقُّ فَاعْفُوا وَاصْفَحُوا حَتَّى يَأْتِيَ اللَّهُ بِأَمْرِهِ إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِير

 
“Kitab əhlindən bir çoxu həqiqəti bildikdən sonra da, paxıllıqları üzündən sizi, siz iman gətirdikdən sonra kafirliyə qaytarmaq istəyərlər. Allah Öz əmri ilə gəlincəyə qədər onları bağışlayın və onlara baş qoşmayın. Həqiqətən, Allah hər şeyə qadirdir”

 
عن أسامة بن زيد أنه أخبره أن رسول الله صلى الله عليه وعلى آله وسلم ركب على حمار فقال لسعد: "ألم تسمع ما قال أبو الحباب -يريد عبد الله بن أبي- قال كذا وكذا" فقال سعد بن عبادة اعف عنه واصفح فعفا عنه رسول الله صلى الله عليه وعلى آله وسلم وكان رسول الله صلى الله عليه وعلى آله وسلم وأصحابه يعفون عن أهل الكتاب والمشركين فأنزل الله عز وجل {فَاعْفُوا وَاصْفَحُوا حَتَّى يَأْتِيَ اللَّهُ بِأَمْرِهِ إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ}.

 
Usamə ibn Zeyd (Allah ondan razı olsun) rəvayət edir ki, Peyğəmbər – salləllahu aleyhi və səlləm - uzunqulağa minib Səd ibn Ubadənin (Allah ondan razı olsun) ya­nına getdi və ona dedi: “Eşitdin Əbul-Hubəb - yəni Abdullah ibn Ubey ibn Səlul - nə dedi?!” Sonra onun dediklərini Səd ibn Ubadə­yə y xəbər verdi. Səd ibn Ubadə (Allah ondan razı olsun) dedi: “Onu əfv et və qı­nama!” Peyğəmbər - salləllahu aleyhi və səlləm - onu əfv etdi. Peyğəmbər – salləllahu aleyhi və səlləm - və onun səhabələri kitab əhlini və müşrikləri əfv edərdilər. Uca Allah da bu ayəni nazil etdi: “Allah Öz əmri ilə gəlincəyə qədər onları bağışlayın və onlara baş qoşmayın. Həqiqətən, Allah hər şeyə qadirdir!” (əl-Bəqərə, 109)”.
 
Əbuş-Şeyx əl-İsbəhəni “Əxlaqun-Nəbi” 69; əz-Zəhəbi “Təzkiratul-Huffaz”da (2/640) ravilərinin etibarlı olduğunu bildirmişdir. Şeyx Muqbil səhih olduğunu bildirmişdir.

 
أَخْبَرَنِي عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ كَعْبِ بْنِ مَالِكٍ، عَنْ أَبِيهِ أَنَّ كَعْبَ بْنَ الْأَشْرَفِ الْيَهُودِيَّ، كَانَ شَاعِرًا وَكَانَ يَهْجُو النَّبِيَّ - صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ - وَيُحَرِّضُ عَلَيْهِ كُفَّارَ قُرَيْشٍ فِي شِعْرِهِ، وَكَانَ الْمُشْرِكُونَ وَالْيَهُودُ مِنْ أَهْلِ الْمَدِينَةِ حِينَ قَدِمَهَا رَسُولُ اللَّهِ - صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ - يُؤْذُونَ النَّبِيَّ - صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ - وَأَصْحَابَهُ أَشَدَّ الْأَذَى، فَأَمَرَ اللَّهُ تَعَالَى نَبِيَّهُ بِالصَّبْرِ عَلَى ذَلِكَ وَالْعَفْوِ عَنْهُمْ وَفِيهِمْ أُنْزِلَتْ: {وَدَّ كَثِيرٌ مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ} إِلَى قَوْلِهِ: {فَاعْفُوا وَاصْفَحُوا}

 
Kəb ibn Məlik (Allah ondan razı olsun) rəvayət edir ki, yəhudi Kəb ibn əl-Əşraf şair idi. O, Peyğəmbəri – salləllahu aleyhi və səlləm - ələ salır və öz şeirlərində Qureyş kafirlərini onun üzərinə qaldırırdı. Mədinə əhalisindən olan müşriklər və yəhudilər Allah Elçisi – salləllahu aleyhi və səlləm - ora gəldiyi vaxt ona və səhabələrinə ən şiddətli əzab-əziyyətləri verirdilər. Buna görə də Uca Allah Öz Peyğəmbərinə – salləllahu aleyhi və səlləm - onlara səbir etməyi və bağışlamağı əmr etdi. Məhz onlar haqqında “Kitab əhlindən bir çoxu həqiqəti bildikdən sonra da, paxıllıqları üzündən sizi, siz iman gətirdikdən sonra kafirliyə qaytarmaq istəyərlər. Allah Öz əmri ilə gəlincəyə qədər onları bağışlayın və onlara baş qoşmayın. Həqiqətən, Allah hər şeyə qadirdir”. (əl-Bəqərə, 109) ayə nazil oldu.
 
İbn Əbi Hatim “Təfsir” 1090; əl-Beyhəqi “Daləilun-Nubuvvə” 3/197. Ali Nasr və əl-Hilali səhih olduğunu bildirmişlər.