Həcc mövsümündə ticarət etmək - əl-Bəqərə surəsi 198 - ci ayə

    14.08.2018

 

لَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَنْ تَبْتَغُوا فَضْلًا مِنْ رَبِّكُمْ فَإِذَا أَفَضْتُمْ مِنْ عَرَفَاتٍ فَاذْكُرُوا اللَّهَ عِنْدَ الْمَشْعَرِ الْحَرَامِ وَاذْكُرُوهُ كَمَا هَدَاكُمْ وَإِنْ كُنْتُمْ مِنْ قَبْلِهِ لَمِنَ الضَّالِّينَ

 
“Rəbbinizdən lütf diləmək (həcc vaxtı ticarət etmək) sizə günah deyil. Ərəfatdan axışıb gəldikdə Məşərulharamda Allahı yada salın! Sizi doğru yola yönəltdiyinə görə Onu yad edin. Hərçənd ki, bundan əvvəl siz azmışlardan idiniz

 
حَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ عَنْ عَمْرٍو عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ - رضى الله عنهما - قَالَ كَانَتْ عُكَاظٌ وَمَجَنَّةُ وَذُو الْمَجَازِ أَسْوَاقًا فِى الْجَاهِلِيَّةِ ، فَلَمَّا كَانَ الإِسْلاَمُ تَأَثَّمُوا مِنَ التِّجَارَةِ فِيهَا ، فَأَنْزَلَ اللَّهُ {لَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ} فِى مَوَاسِمِ الْحَجِّ ، قَرَأَ ابْنُ عَبَّاسٍ كَذَا
 

Rəvayət edilir ki, İbn Abbas (Allah ondan razı olsun) demişdir: “Cahiliyyə dövründə Ukaz, Məcənnə və Zul-Məcaz ticarət mərkəzləri idi. İslam gəldikdən sonra isə günah qazanma­maq üçün tövbə edib o yerlərdə ticarət etməkdən əl çəkdilər və Uca Allah bu ayəni nazil et­di: “Həcc mövsümündə[1]Rəbbinizdən lütf diləmək (həcc vaxtı ticarət etmək) sizə günah deyil...”. (əl-Bəqərə, 198)”.
 
əl-Buxari, 1992, 2098, 4519; Əbu Davud, 1734; əl-Ha­kim, 1771, 3095.

 
حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ ، حَدَّثَنَا عَبْدُ الْوَاحِدِ بْنُ زِيَادٍ ، حَدَّثَنَا الْعَلاَءُ بْنُ الْمُسَيِّبِ ، حَدَّثَنَا أَبُو أُمَامَةَ التَّيْمِيُّ ، قَالَ : كُنْتُ رَجُلاً أُكَرِّي فِي هَذَا الْوَجْهِ وَكَانَ نَاسٌ يَقُولُونَ لِي إِنَّهُ لَيْسَ لَكَ حَجٌّ فَلَقِيتُ ابْنَ عُمَرَ فَقُلْتُ : يَا أَبَا عَبْدِ الرَّحْمَنِ ، إِنِّي رَجُلٌ أُكَرِّي فِي هَذَا الْوَجْهِ وَإِنَّ نَاسًا يَقُولُونَ لِي : إِنَّهُ لَيْسَ لَكَ حَجٌّ ، فَقَالَ ابْنُ عُمَرَ : أَلَيْسَ تُحْرِمُ وَتُلَبِّي وَتَطُوفُ بِالْبَيْتِ وَتُفِيضُ مِنْ عَرَفَاتٍ وَتَرْمِي الْجِمَارَ قَالَ : قُلْتُ : بَلَى ، قَالَ : فَإِنَّ لَكَ حَجًّا ، جَاءَ رَجُلٌ إِلَى النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم فَسَأَلَهُ عَنْ مِثْلِ مَا سَأَلْتَنِي عَنْهُ ، فَسَكَتَ عَنْهُ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم فَلَمْ يُجِبْهُ حَتَّى نَزَلَتْ هَذِهِ الآيَةُ {لَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَنْ تَبْتَغُوا فَضْلاً مِنْ رَبِّكُمْ} فَأَرْسَلَ إِلَيْهِ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم وَقَرَأَ عَلَيْهِ هَذِهِ الآيَةَ وَقَالَ : لَكَ حَجٌّ.
 

Rəvayət edilir ki, Əbu Umamə ət-Teymi demişdir: “Mən həcc mövsümündə muzdla pul qazanırdım. Camaat isə bu əməlimə görə həccimin qəbul olmayacağını deyir­di­lər. Mən İbn Öməri (Allah ondan razı olsun) görüb dedim: “Ey Əbu Abdur-Rəhman! Mən həcc mövsümündə muzdla pul qazanıram. Camaat isə bu əməlimə görə həccimin qəbul olmayacağını deyir­?” İbn Ömər (Allah ondan razı olsun) dedi: “Sən ihram geyirsən? Təlbiyə edirsən? Kəbəni təvaf edirsən? Ara­fadan (Müzdəlifəyə) yollanırsan? Şeytana daş atırsan?” Mən onun bütün suallarına: “Bəli”- deyə cavab verdikdə, o dedi: “Həc­cin doğrudur. Belə ki, bir kişi Peyğəmbərin – salləllahu aleyhi və səlləm – yanına gəldi və sənin mənə verdiyin bu sualı ona verdikdə, o susdu və Uca Allah bu ayəni nazil etdi: “Həcc mövsümündə[2]Rəbbinizdən lütf diləmək (həcc vaxtı ticarət etmək) sizə günah deyil...”. (əl-Bəqərə, 198). Sonra Allah Elçisi – salləllahu aleyhi və səlləm - bu ayəni ona bildirmək üçün bir nəfəri onun yanına göndərdi və həccinin qəbul olduğunu ona bildirdi”.
 
Əbu Davud, 1733; əl-Beyhəqi “Sunənul-Kubra” 8440, 8919, 11995; əl-Hakim, 1647. əl-Albani səhih olduğunu bildirmişdir.

 
[1] “Həcc mövsümündə” ifadəsi İbn Abbasın y əlavəsidir, Qurandan de­yil. İbn Həcər “Fəthul-Ba­ri” 8/34.
[2] “Həcc mövsümündə” ifadəsi İbn Abbasın y əlavəsidir, Qurandan de­yil. İbn Həcər “Fəthul-Ba­ri” 8/34.