Merac və namazın fərz edilməsi

Malik ibn Sasaə (Allah ondan razı olsun) rəvayət edir ki, Peyğəmbər - salləllahu aleyhi və səlləm - gecə səfəri haqqında (bunları) danışmışdır: “Mən Hatimdə[1] (və ya Hicrədə) uzanmış ikən bir nəfər[2] yanıma gəldi və (bədənimi) buradan bura kimi[3] yarıb qəlbimi çıxartdı. Sonra yanıma içi imanla dolu olan qızıl ləyən gətirdilər. Qəlbimi (Zəmzəm suyu ilə) yuduqdan sonra onu (imanla) doldurdular. Sonra mənim yanıma qatırdan alçaq və uzunqulaqdan hündür olan, ağ rəngli bir heyvan gətirdilər”. (Carud dedi: “Ey Əbu Həmzə, bu, Buraq idimi?” Ənəs dedi: “Bəli, o, addımını insanın gördüyü son nöqtəyə qoyurdu”. Peyğəmbər salləllahu aleyhi və səlləm davam edib dedi:) “Mən heyvana mindikdən sonra Cəbrail məni özü ilə apardı. Nəhayət, dünya səmasına gəlib çatdıqda, o, qapının açılmasını xahiş etdi. (Gözətçilər): “Kimdir o?”- deyə soruşdular. O: “Cəbraildir!”- dedi. Onlar: “Yanındakı kimdir?”- deyə soruşdular. O: “Muhəmməddir!”- dedi. Onlar soruşdular: “Onu çağırıblarmı?” Cəbrail: “Bəli!”- dedi. Onlar dedilər: “Xoş gəlib, səfa gətirib! O nə gözəl ziyarətçidir!” Sonra qapılar açıldı. Mən içəri keçdikdə (orada) Adəmi gördüm. (Cəbrail): “Bu, atan Adəmdir, salam ver ona!”- dedi, mən də ona salam verdim. O, mənim salamımı aldı və dedi: “Xoş gəlmisən, ey əməlisaleh oğul və əməlisaleh peyğəmbər!” Sonra biz ikinci səmaya qalxdıq və (Cəbrail) qapının açılmasını xahiş etdi. (Gözətçilər): “Kimdir o?”- deyə soruşdular. O: “Cəbraildir!”- dedi. Onlar: “Yanındakı kim­dir?”- deyə soruşdular. O: “Muhəmməddir!”- dedi. Onlar soruş­dular: “Onu çağırıblarmı?” Cəbrail: “Bəli!”- dedi. Onlar dedilər: “Xoş gəlib, səfa gətirib! O, nə gözəl ziyarətçidir!” Sonra qapılar açıldı. Mən içəri keçdikdə (orada) xalauşaqlarını - Yəhyanı və İsanı gördüm. (Cəbrail): “Bu, Yəhya və İsadır, salam ver onlara!”- dedi, mən də onlara salam verdim. Onlar mənim salamımı aldıqdan sonra dedilər: “Xoş gəlmisən, ey əməlisaleh qardaş və əməlisaleh peyğəmbər!” Sonra biz üçüncü səmaya qalxdıq və (Cəbrail) qapı­nın açılmasını xahiş etdi. (Gözətçilər): “Kimdir o?”- deyə soruş­dular. O: “Cəbraildir!”- dedi. Onlar: “Yanındakı kim­dir?”- deyə soruşdular. O: “Muhəmməddir!”- dedi. Onlar soruş­dular: “Onu çağırıblarmı?” Cəbrail: “Bəli!”- dedi. Onlar dedilər: “Xoş gəlib, səfa gətirib! O, nə gözəl ziyarətçidir!” Sonra qapılar açıldı. Mən içəri keçdikdə (orada) Yusufu gördüm. (Cəbrail): “Bu, Yusufdur, salam ver ona!”- dedi, mən də ona salam verdim. O, mənim salamımı aldıqdan sonra dedi: “Xoş gəlmisən, ey əməli­saleh qar­daş və əməlisaleh peyğəmbər!” Sonra biz dördüncü səmaya qalx­dıq və (Cəbrail) qapının açılmasını xahiş etdi. (Gözət­çilər): “Kim­dir o?”- deyə soruşdular. O: “Cəbraildir!”- dedi. Onlar: “Yanın­dakı kimdir?”- deyə soruşdular. O: “Muhəmməd­dir!”- dedi. Onlar soruşdular: “Onu çağırıb­larmı?” Cəbrail: “Bəli!”- dedi. On­lar dedilər: “Xoş gəlib, səfa gətirib! O, nə gözəl ziyarətçidir!” Sonra qapılar açıldı. Mən içəri keçdikdə (orada) İdrisi gördüm. (Cəbrail): “Bu, İdrisdir, salam ver ona!”- dedi, mən də ona salam verdim. O, mənim salamımı aldıqdan sonra dedi: “Xoş gəlmisən, ey əməlisaleh qardaş və əməlisaleh peyğəmbər!” Sonra biz beşinci səmaya qalxdıq və (Cəbrail) qapının açılmasını xahiş etdi. (Gözətçilər): “Kimdir o?”- deyə soruşdular. O: “Cəbraildir!”- dedi. Onlar: “Yanındakı kimdir?”- deyə soruşdular. O: “Muhəmməd­dir!”- dedi. Onlar soruşdular: “Onu çağırıblar­mı?” Cəbrail: “Bəli!”- dedi. Onlar dedilər: “Xoş gəlib, səfa gətirib! O, nə gözəl ziyarətçidir!” (Sonra qapılar açıldı.) Mən içəri keçdikdə (orada) Harunu gördüm. (Cəbrail): “Bu, Harundur, salam ver ona!”- dedi, mən də ona salam verdim. O, mənim salamımı aldıqdan sonra dedi: “Xoş gəlmisən, ey əməlisaleh qardaş və əməlisaleh peyğəmbər!” Sonra biz  altıncı səmaya qalxdıq və (Cəbrail) qapı­nın açılmasını xahiş etdi. (Gözətçilər): “Kimdir o?”- deyə soruşdu­lar. O: “Cəbraildir!”- dedi. Onlar: “Ya­nın­dakı kimdir?”- deyə soruşdular. O: “Muhəmməddir!”- dedi. Onlar soruşdular: “Onu çağırıblarmı?” Cəbrail: “Bəli!”- dedi. Onlar dedilər: “Xoş gəlib, səfa gətirib! O, nə gözəl ziyarətçidir!” (Sonra qapılar açıldı.) Mən içəri keçdikdə (orada) Musanı gördüm. (Cəbrail): “Bu, Musadır, salam ver ona!”- dedi, mən də ona salam verdim. O, mənim sala­mı­mı aldıqdan sonra dedi: “Xoş gəlmisən, ey əməlisaleh qardaş və əməlisaleh peyğəm­bər!” Mən onun yanından keçib getdikdə o ağladı. Ondan: “Nə üçün ağlayırsan?”- deyə soruşdular. Musa dedi: “Məndən sonra göndərilmiş bu cavan oğlanın ümmətindən Cənnətə daxil olanla­rın sayı, mənim ümmətimdən ora daxil olan­ların sayından qat-qat artıq olacaq”. Sonra biz yeddinci səmaya qalxdıq və (Cəbrail) qapının açılmasını xahiş etdi. (Gözətçilər): “Kimdir o?”- deyə soruşdular. O: “Cəbraildir!”- dedi. Onlar: “Ya­nın­dakı kimdir?”- deyə soruşdular. O: “Muhəmməddir!”- dedi. Onlar soruşdular: “Onu çağırıblar­mı?” Cəbrail: “Bəli!”- dedi. Onlar dedilər: “Xoş gəlib, səfa gətirib! O, nə gözəl ziyarət­çidir!” (Sonra qapılar açıldı.) Mən içəri keçdikdə (orada) İbrahimi gördüm. (Cəbrail): “Bu, atan İbrahim­dir, salam ver ona!”- dedi, mən də ona salam verdim. O, mənim salamımı aldıqdan sonra dedi: “Xoş gəlmisən, ey əməli­saleh oğul və əməlisaleh peyğəm­bər!” Sonra mənə son həddəki Sidr[4] ağacını göstərdilər. Onun meyvələri Həcər (məmləkətində) düzəldilən saxsı səhən­glərə bənzə­yirdi, yarpaqları da fil qulaqları boyda idi. (Cəbrail): “Bu, Sidrətul-Muntəhadır”- dedi. Bu ağacın dibindən dörd çay axırdı. Bu çaylardan ikisi altdan, ikisi də üstdən axırdı. Mən soruşdum. “Bu nə çaylardır, ey Cəbrail?” Dedi: “Altdakı çaylar Cənnətdən axır. Üstdəki çaylar isə Nil və Furat çaylarıdır”. Sonra mənə Beytul-Məmuru[5] göstərdilər. (“Mən Cəbraildən onun barəsində soruşdum. Dedi: “Bu Beytul-Məmurdur. Hər gün onun içində yetmiş min mələk namaz qılır, sonra oradan çıxır və bir daha ora qayıtmır”).[6] Sonra mənə bir qab şərab, bir qab süd və bir qab bal gətirdilər. Mən südü götürdüm. Onda (Cəbrail) dedi: “Budur fitrət, sən və sənin ümmətin (fitrət) üzərindədir”.[7] Sonra mənə gündəlik olaraq əlli (vaxt) namaz qılmaq vacib buyruldu. Mən geri qayıtdım və Musanın yanına gəlib çatdıqda, o (məndən): “Sənə nə əmr edildi?”- deyə soruşdu. Dedim: “Mənə gündəlik əlli vaxt namaz qılmaq vacib buyrul­du”. Musa dedi: “Sənin ümmətin gündəlik olaraq əlli (vaxt) namazı qıla bilməyəcək. Vallahi ki, mən səndən əvvəl bunu insanlara tətbiq etmək və İsrail oğullarını haqq yola çəkmək istədim, (lakin heç nə alınmadı). Rəbbinin yanına qayıt və Ondan (bu hökmü) yüngülləşdirməyi xahiş et!” Mən Allahın yanına qayıdıb (Ona yal­vardım) və O, vacib namazların sayını qırxa endirdi. Sonra mən Musanın yanına qayıtdım və o, (əvvəlcə) dediklərini bir də (mənə) təkrar söylədi. Sonra mən Allahın yanına qayıtdım və Allah vacib namazların sayını otuza endirdi. Sonra mən Musa­nın yanına qayıtdım və o, (əvvəlcə) dediklərini bir də (mənə) təkrar söylədi. Mən bir də (Allahın) yanına qayıtdım və Allah vacib namazların sayını iyirmiyə endirdi. Sonra mən Musanın yanına qayıtdım və o, (əvvəlcə) dediklərini bir də (mənə) təkrar söylədi. Mən bir daha Allahın yanına qayıtdım və mənə gündəlik olaraq on vaxt namaz qılmaq vacib buyruldu. Sonra mən (Musanın yanına) qayıtdım və o, (əvvəlcə) dediklərini bir də (mənə) təkrar söylədi. Mən (axırıncı dəfə Allahın) yanına qayıtdım və mənə gündəlik olaraq beş vaxt namaz qılmaq vacib buyruldu. Sonra mən Musanın yanına qayıtdım və o, məndən: “Sənə nə əmr edildi?”- deyə soruşdu. Dedim: “Mənə gündəlik olaraq beş vaxt namaz qılmaq əmr olundu”. Musa dedi: “Sənin ümmətin gündəlik olaraq beş (vaxt) namazı qıla bilməyəcək. Mən səndən əvvəl bunu insanlara tətbiq etmək və İsrail oğullarını haqq yola çəkmək istədim, (lakin heç nə alınmadı). Rəbbinin yanına qayıt və Ondan ümmətin üçün (bu hökmü) yüngülləşdirməyi xahiş et!” Dedim: “Mən Rəbbimdən (yetərincə) istədim, artıq (nə isə istə­məyə) üzüm gəlmir. Lakin mən (bu hökmlə) razıyam və buna boyun əyirəm”. Mən çıxıb getdikdə belə bir səda gəldi: “Mən əzəldən yazdığım hökmü vacib buyurdum, (sonra da) qullarımın yükünü yüngülləşdir­dim[8]”.[9] Digər rəvayətlərdə aşa­ğı­dakı əla­vələr vardır: “…(Göy qapıları) açıldıqda biz yaxın göyün üstünə qalxdıq və orada oturmuş bir adam gördük ki, onun sağ və sol tərəfində (insanlardan ibarət) toplumlar var idi. Bu adam sağa baxanda gülür, sola baxanda isə ağlayırdı. O, (məni görüb) dedi: “Əməli­saleh peyğəmbər və əməlisaleh oğul xoş gəlibdir!” Mən Cəb­rail­dən: “Bu kimdir?”- deyə soruşdum. Dedi: “Bu Adəmdir, onun sağında və solunda olan toplumlar zürriyyətinin ruhları­dır. Sa­ğın­da duranlar Cənnət əhli, solunda duranlar isə Cəhənnəm əhlidir. (Buna görə də) sağına baxanda gülür, soluna baxanda ağlayır…”.[10] “…Sonra (Cəbrail) mənimlə elə bir yük­səkliyə qalxdı ki, mən qələmlərin xışıltısını eşitdim[11]”.[12] “…Sonra (Cəbrail) məni son həddəki Sidr ağacının yanına apardı. Onun rəngləri vəsfə­gəlməzdir. Sonra məni Cənnətə daxil etdilər. Orada mən incilər düzülmüş boyunbağılar, habelə (Cənnət) tor­pa­ğı­nın müşk oldu­ğunu gördüm”.[13]