Həccin fəziləti

    07.09.2018
عن عبادة بن الصامت قال «صلى بنا رسول الله ﷺ فتخطا إليه رجلان رجل من الأنصار ورجل من ثقيف سبق الأنصاري الثقفي فقال رسول الله ﷺ للثقفي إن الأنصاري قد سبقك بالمسألة فقال ألأنصاري لعله يا رسول الله أن يكون أعجل مني فهو في حل قال فسأله الثقفي عن الصلاة فأخبره ثم قال رسول الله ﷺ للأنصاري إن شئت خبرتك بما جئت تسأل عنه وإن شئت سألتني فأخبر بذلك فقال يا رسول الله تخبرني فقال جئت تسألني مالك من الأجر إذا أممت البيت العتيق وما لك من الأجر في وقوفك في عرفة وما لك من الأجر في رميك الجمار وما لك من الأجر في حلق رأسك وما لك من الأجر إذا ودعت البيت فقال الأنصاري والذي بعثك بالحق ما جئت أسألك عن غيره قال فإن لك من الأجر إذا أممت البيت العتيق ألا ترفع قدما أو تضعها أنت ودابتك إلا كتبت لك حسنة ورفعت لك درجة وأما وقوفك بعرفة فإن الله ﷻ يقول لملائكته يا ملائكتي ما جاء بعبادي قالوا جاؤوا يلتمسون رضوانك والجنة فيقول الله ﷻ فإني أشهد نفسي وخلقي أني قد غفرت لهم عدد أيام الدهر وعدد القطر وعدد رمل عالج وأما رميك الجمار فإن الله ﷻ يقول (فَلَا تَعْلَمُ نَفْسٌ مَا أُخْفِيَ لَهُمْ مِنْ قُرَّةِ أَعْيُنٍ جَزَاءً بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ) وأما حلقك رأسك فإنه ليس من شعرك شعرة تقع في الأرض إلا كانت لك نورا يوم القيامة وأما البيت إذا ودعت فإنك تخرج من ذنوبك كيوم ولدتك أمك»  ... حديث ابن عمر قال: قال رسول اللهr : أمَّا خَرُوجُكَ مِنْ بَيْتِكَ تَؤُمُّ البَيْتَ الحَرامَ فإنَّ لَكَ بِكُلِّ وَطْأَةٍ تطَؤُها راحِلَتُكَ يَكْتُبُ اللَّهُ لَكَ بِها حَسَنَةً ويَمْحُو عنكَ بها سَيِّئَةً وأمّا وُقُوفُكَ بِعَرَفَةَ فإنَّ اللَّهَ عَزَّ وجَلَّ يَنْزِلُ إلى السَّماءِ الدُّنْيا فَيُباهِي بِهِم المَلائِكَةَ فَيَقُولُ هؤُلاءِ عِبادِي جاؤُونِي شُعْثاً غُبْراً مِنْ كُلِّ فَجَ عَمِيقٍ يَرْجُونَ رَحْمَتِي ويَخَافُونَ عَذَابِي ولمْ يرَوْني فكَيْفَ لَوْ رَأَوْني فَلَوْ كانَ عليكَ مثلُ رَمْلِ عالِجٍ أوْ مِثْل أيَّامِ الدُّنْيا أوْ مِثْلُ قَطْرِ السَّماءِ ذُنُوباً غَسَلَها اللَّهُ عنكَ وأمَّا رَمْيُكَ الجِمَارَ فإِنهُ مَدْخُورٌ لَكَ وأَما حَلْقُكَ رَأْسَكَ فإِنَّ لكَ بِكُلِّ شَعْرَةٍ تَسْقُطُ حَسَنَةً فإذا طُفْتَ بالبَيْتِ خَرَجْتَ مِنْ ذُنُوبِكَ كَيَوْمِ وَلَدَتْكَ أُمُّكَ
 

Rəvayət edilir ki, Ubədə ibn Samit (Allah ondan razı olsun) demişdir: “(Bir gün) Allah Elçisi - salləllahu aleyhi və səlləm - bizimlə namaz qılırdı. (Bu zaman) biri Ənsardan,[1] biri isə Səqif qəbiləsin­dən olan iki kişi ona doğru addımladı və Ənsardan olan kişi Səqif qəbiləsindən olan kişini (Allah Elçisinə - salləllahu aleyhi və səlləm - birinci yaxınlaşmaqda) qabaqladı. Allah Elçisi - salləllahu aleyhi və səlləm - Səqifdən olan kişi­yə dedi: “Ənsardan (olan kişi) soruşmaqda səni qabaqladı”. Ənsardan olan kişi dedi: “Ola bilsin ki, o, məndən çox tələsir, qoy (birinci) soruşsun”. Səqif qəbi­lə­sindən olan kişi namaz haqqında soruşdu, o da ona xəbər verdi. Sonra Allah Elçisi - salləllahu aleyhi və səlləm - Ənsardan olan kişiyə dedi: “Əgər istəyirsənsə, soruşmaq üçün gəldiyin məsələ barəsində sənə xəbər verim”. O dedi: “Ey Allahın Elçisi! Mənə xəbər ver!” O dedi: “Sən gəldin məndən soruşasan ki, qədim Evə (Kəbəyə)[2] gəlməyinin, Ərafatda durmağı­nın, daş atmağının, başını qırxdırmağının və Ev ilə vidalaşma­ğının sənin üçün mükafatı nədir?” Ənsardan olan kişi dedi: “Səni haqq ilə gön­də­rən Allaha and olsun ki, mən səndən bundan başqa (bir məsələ) haqqında soruşmağa gəlmə­dim”. O dedi: “Qədim Evə gəlməkdə mükafatın (odur ki), sənin və miniyi­nin atdığı hər addıma görə sənə bir savab yazılar və sənin üçün bir dərəcə artırılar. Ərafatda durduqda Uca Allah mələklərinə buyurur: “Ey Mənim mələklərim! Mənim qullarımı bura gətirən nədir?” Mələklər deyirlər: “Onlar Sənin razılığını və Cənnəti istəyirlər”. UcaAllah buyurur: “Mən Özümü və məxluqatımı şahid tuturam ki, Mən onları zamanın günlərinin, (yağışın) damcıları­nın, qum dənəciklərinin sayı qədər bağışladım!” Daş atdıqda Uca Allah buyurur: “Etdikləri əməllərin mükafatı kimi onlar üçün gözlərinə sevinc gətirəcək nələr saxlan­dığını heç kəs bilmir” (əs-Səcdə, 17). Başını qırxdırdıqda isə yerə düşən hər bir tükün Qiyamət günü sənin üçün nur olacaq. Ev ilə vidalaşdıqda sən anadan doğuldu­ğun gündə olduğun kimi gü­nah­larından azad olarsan”.[3] Başqa bir rəvayətdə isə Peyğəmbər - salləllahu aleyhi və səlləm - belə demişdir: “Beytul-Harama gəlmək üçün evindən çıxmağına gəlincə, miniyinin atdığı hər addıma görə Allah sənə bir savab yazır və bir günahını silir. Ərəfatda durmağına gəlincə, Uca Allah bu vaxt dünya səmasına enir və mələklərinin qarşısında öyünərək buyu­rur: “Bunlar toz-torpaq içində, saçları dağınıq bir halda uzaq yerlərdən Mənə doğ­ru gələn qullarımdır. Onlar Məni görmədən mərhəmətimə ümid bəsləyir və əzabımdan qorxurlar, bəs Məni görsəydi­lər necə?” Sənin günahların böyük bir qum yığını­nın dənələri və ya dünyanın günləri, ya da göydə olan yağışın damcı­ları qədər olsa belə, Allah onları səndən təmizləyər. Daş atmağına gəlincə, o, sənin üçün (şeytanı) zəlil etməkdir. Başını qırxdır­ma­ğına gəlincə, yerə duşən hər bir tükə görə sənin üçün bir savab vardır. Evi təvaf etdikdə[4] isə anadan doğulduğun gündə oldu­ğun kimi günahların­dan azad olarsan”.[5]

 
عَنِ ابْنِ عُمَرَ قَالَ: كُنْتُ جَالِسًا مَعَ النَّبِيِّ ﷺ فِي مَسْجِدِ مِنًى، فَأَتَاهُ رَجُلٌ مِنَ الأَنْصَارِ، وَرَجُلٌ مِنْ ثَقِيفٍ، فَسَلَّمَا، ثُمَّ قَالا: يَا رَسُولَ اللَّهِ، جِئْنَا نَسْأَلُكَ، فَقَالَ: "إِنْ شِئْتُمَا أَخْبَرْتُكُمَا بِمَا جِئْتُمَانِي تَسْأَلانِي عَنْهُ فَعَلْتُ، وَإِنْ شِئْتُمَا أَنْ أَمْسِكَ وَتَسْأَلانِي فَعَلْتُ"، فَقَالا: أَخْبِرْنَا يَا رَسُولَ اللَّهِ، فَقَالَ الثَّقَفِيُّ للأَنْصَارِيِّ: سَلْ، فَقَالَ: أَخْبِرْنِي يَا رَسُولَ اللَّهِ، فَقَالَ: "جِئْتَنِي تَسْأَلُنِي عَنْ مَخْرَجِكَ مِنْ بَيْتِكَ تَؤُمُّ الْبَيْتَ الْحَرَامَ وَمَا لَكَ فِيهِ، وَعَنْ رَكْعَتَيْكَ بَعْدَ الطَّوَافِ وَمَا لَكَ فِيهِمَا، وَعَنْ طَوَافِكَ بِالصَّفَا وَالْمَرْوَةِ وَمَا لَكَ فِيهِ، وَعَنْ وُقُوفِكَ عَشِيَّةَ عَرَفَةَ وَمَا لَكَ فِيهِ، وَعَنْ رَمْيِكَ الْجِمَارَ وَمَا لَكَ فِيهِ، وَعَنْ نَحْرِكَ وَمَا لَكَ فِيهِ، وَعَنْ حَلْقِكَ رَأْسَكَ وَمَا لَكَ فِيهِ، وَعَنْ طَوَافِكَ بِالْبَيْتِ بَعْدَ ذَلِكَ وَمَا لَكَ فِيهِ مَعَ الإِفَاضَةِ"، فَقَالَ: وَالَّذِي بَعَثَكَ بِالْحَقِّ لَعَنْ هَذَا جِئْتُ أَسْأَلُكَ، قَالَ: "فَإِنَّكَ إِذَا خَرَجْتَ مِنْ بَيْتِكَ تَؤُمُّ الْبَيْتَ الْحَرَامِ لا تَضَعُ نَاقَتُكَ خُفًّا وَلا تَرْفَعُهُ إِلَّا كَتَبَ اللَّهُ لَكَ بِهِ حَسَنَةً، وَمَحَى عَنْكَ خَطِيئَةً، وَأَمَّا رَكْعَتَاكَ بَعْدَ الطَّوَافِ كَعَتْقِ رَقَبَةٍ مِنْ بَنِي إِسْمَاعِيلَ، وَأَمَّا طَوَافُكَ بِالصَّفَا وَالْمَرْوَةِ بَعْدَ ذَلِكَ كَعَتْقِ سَبْعِينَ رَقَبَةً، وَأَمَّا وُقُوفُكَ عَشِيَّةَ عَرَفَةَ، فَإِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَتَعَالَى يَهْبِطُ إِلَى سَمَاءِ الدُّنْيَا، فَيُبَاهِي بِكُمُ الْمَلائِكَةَ، يَقُولُ: عِبَادِي جَاءُونِي شُعْثًا مِنْ كُلِّ فَجٍّ عَمِيقٍ يَرْجُونَ جَنَّتِي، فَلَوْ كَانَتْ ذُنُوبُكُمْ كَعَدَدِ الرَّمْلِ، أَوْ كَقَطْرِ الْمَطَرِ، أَوْ كَزَبَدِ الْبَحْرِ لَغَفَرَهَا، أَوْ لَغَفَرْتُهَا، أَفِيضُوا عِبَادِي مَغْفُورًا لَكُمْ وَلِمَنْ شَفَعْتُمْ لَهُ وَأَمَّا رَمْيُكَ الْجِمَارَ، فَلَكَ بِكُلِّ حَصَاةٍ رَمَيْتَهَا كَبِيرَةٌ مِنَ الْمُوبِقَاتِ، وَأَمَّا نَحْرُكَ فَمَذْخُورٌ لَكَ عِنْدَ رَبِّكَ، وَأَمَّا حِلاقُكَ رَأْسَكَ فَلَكَ بِكُلِّ شَعْرَةٍ حَلَقْتَهَا حَسَنَةٌ، وَيُمْحَى عَنْكَ بِهَا خَطِيئَةٌ، وَأَمَّا طَوَافُكَ بِالْبَيْتِ بَعْدَ ذَلِكَ، فَإِنَّكَ تَطُوفُ وَلا ذَنْبَ لَكَ، يَأْتِي مَلَكٌ حَتَّى يَضَعَ يَدَيْهِ بَيْنَ كَتِفَيْكَ فَيَقُولُ: اعْمَلْ فِيمَا يُسْتَقْبَلُ، فَقَدْ غُفِرَ لَكَ مَا مَضَى.
 

Rəvayət edilir ki, İbn Ömər (Allah ondan razı olsun) demişdir: “(Bir gün) mən Peyğəmbər - salləllahu aleyhi və səlləm - ilə birlikdə Mina məscidində oturmuşdum. (Bu zaman) biri Ənsardan, biri isə Səqif qəbiləsin­dən olan iki kişi onun yanına gəlib salam verdikdən sonra dedilər: “Ey Allahın Elçisi, sənə sual vermək üçün yanına gəldik”. O dedi: “Əgər istəyirsinizsə, soruşmaq üçün gəldiyiniz məsələ barəsində sizə xəbər verim. Yox əgər istəyirsinizsə, mən susaram, siz soruşun, mən də xəbər verim”. Onlar dedilər: “Ey Allahın Elçisi! Bizə xəbər ver!” Səqifdən olan Ənsardan olan kişiyə dedi: “Sən soruş!” Ənsardan olan kişi dedi: “Mənə xəbər ver, ey Allahın Elçisi!”  O dedi: “Sən gəldin ki, məndən Mü­qəd­dəs Evə (Kəbəyə) gəlmək üçün evindən çıxmağının, təvafdan sonra iki rükət mamaz qılmağının, Səfa və Mərva arasında səy etməyinin, səhərdən axşa­ma­dək Ərafatda durmağı­nın, daş atmağının, qurban kəsməyinin, başını qırxdır­ma­ğının, bundan sonra Evi təvaf etməyinin və “İfada” təvafı­nın mükafa­tının nə olduğunu soruşasan?” Ənsardan olan kişi dedi: “Bəli, səni haqq ilə gön­də­rən Allaha and olsun ki, mən elə bu haqda soruşmaq üçün gəldim”. O dedi: “Həqiqətən, sən Müqəddəs Evə (Kəbəyə) gəlmək üçün evindən çıxdıqda, dəvənin ayağı hər dəfə yerə qoyduqda və qaldır­dıq­da buna görə sənə bir savab yazılır, sənin bir günahın silinir. Təvafdan sonra iki rükət namaz qıldıqda bu, sənin üçün İsmail oğul­larından bir qulu azad etmək kimidir. Səfa və Mərva arasında səy etdikdə bu, sənin üçün yetmiş qul azad etmək kimidir. Səhərdən axşamadək Ərafatda durduqda, həqiqətən, Uca Allah bu vaxt dünya səmasına enir və mələklərinin qarşısında öyünərək buyu­rur: “Bunlar toz-torpaq içində, saçları dağınıq bir halda uzaq yerlərdən Mənə doğ­ru gələn qullarımdır. Onlar Mənim Cənnətimi istəyirlər. Onların günahları qum dənəciklərinin, yağış damcı­larının və dəniz köpüklərinin sayı qədər olsa belə Mən onları bağışlayaram! Qullarımın və şəfaət etdiklərinizin üzərinə məğfirət yağdı­rın!” Daş atma­ğına gəlincə, atılan hər bir daşa görə səni həlakedici böyük günahlarından biri kəffarə edilər. Qurban kəsməyinə gəlincə, bu, Rəbbinin dərgahında sənin üçün tədarükdür. Başını qırxdırmağına gəlincə, qırxdır­dığın hər bir tükə görə sənə bir savab verilər və bir günahın silinər. Bundan sonra Evi təvaf etməyinə gəlincə, sən heç bir günahın qalmadan təvaf etmiş olarsan. Bir mələk gəlib əllərini sənin kürəyinə qoyaraq belə deyir: “Bun­dan sonrası üçün əməl et! Çünki, sənin keçmiş günahların bağışlanmış­dır”.[6]

 
[1] Ənsar - İslamı qəbul etmiş və Muhəmməd Peyğəmbərin ﷺ sədaqətli silahdaşları olmuş Mə­di­nənin yerli sakinlərinə deyilir. Onlar Məkkədən və başqa şəhərlərdən gələn mühacir­ləri evlə­rinə qəbul edir və onları zəruri əşyalarla təmin edirdilər.
[2] Kəbə - İbrahim peyğəmbər u və onun oğlu İsmail peyğəmbərin u ucaltdığı kub for­ma­sın­da daş tikilidir. O, Allaha ibadət etmək üçün Yer üzündə tikilən ilk məbəd olmuşdur. Bütün müsəlmanlar namaz qılarkən üzlərini ona doğru çevirirlər və hər il milyonlarla mü­səlman yaşadığı ölkədən Məkkəyə gələrək onu ziyarət edir, qədim ibadətgahın ətrafına do­la­nırlar.
[3] ət-Tabərani “Mucəmul-Əvsat” 2320. əl-Albani “Sahihut-Tərğib vət-Tərhib”də (№ 1113) həsən li-ğeyrihi oldu­ğu­nu bildirmişdir.
[4] Təvaf etmək - Kəbənin ətrafına dolanmaqdır. O, qara daşın səviy­yəsində başlanıb qurtarır və yed­di dairədən ibarət olur.
[5] ət-Tabərani “Mucəmul-Kəbir” 13566. əl-Albani “Sahihul-Cəmius-Sağir”də (№ 1360) hə­sən oldu­ğu­nu bildirmişdir.
[6] əl-Bəzzar, 6177. əl-Albani “Sahihut-Tərğib vət-Tərhib”də (№ 1112, 1113) həsən li-ğeyrihi oldu­ğu­nu bildirmişdir.