Nəhəng adamlar haqda - əl-Maidə surəsi 20 - 24 - cü ayələr

    30.10.2018

 

وَإِذْ قَالَ مُوسَى لِقَوْمِهِ يَا قَوْمِ اذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ جَعَلَ فِيكُمْ أَنْبِيَاءَ وَجَعَلَكُمْ مُلُوكًا وَآتَاكُمْ مَا لَمْ يُؤْتِ أَحَدًا مِنَ الْعَالَمِينَ * يَا قَوْمِ ادْخُلُوا الْأَرْضَ الْمُقَدَّسَةَ الَّتِي كَتَبَ اللَّهُ لَكُمْ وَلَا تَرْتَدُّوا عَلَى أَدْبَارِكُمْ فَتَنْقَلِبُوا خَاسِرِينَ * قَالُوا يَا مُوسَى إِنَّ فِيهَا قَوْمًا جَبَّارِينَ وَإِنَّا لَنْ نَدْخُلَهَا حَتَّى يَخْرُجُوا مِنْهَا فَإِنْ يَخْرُجُوا مِنْهَا فَإِنَّا دَاخِلُونَ * قَالَ رَجُلَانِ مِنَ الَّذِينَ يَخَافُونَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمَا ادْخُلُوا عَلَيْهِمُ الْبَابَ فَإِذَا دَخَلْتُمُوهُ فَإِنَّكُمْ غَالِبُونَ وَعَلَى اللَّهِ فَتَوَكَّلُوا إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ * قَالُوا يَا مُوسَى إِنَّا لَنْ نَدْخُلَهَا أَبَدًا مَا دَامُوا فِيهَا فَاذْهَبْ أَنْتَ وَرَبُّكَ فَقَاتِلَا إِنَّا هَاهُنَا قَاعِدُونَ

 
“O zaman Musa öz qövmünə demişdi: "Ey qövmüm! Allahın sizə olan nemətini xatırlayın. O, sizin aranızdan peyğəmbərlər göndərdi, sizi hökmdarlar təyin etdi və aləmlərdən heç kəsə vermədiyini sizə verdi. Ey qövmüm! Allahın sizin üçün müəyyən etdiyi müqəddəs torpağa daxil olun və arxa çevirməyin ki, ziyana uğrayaraq dönməyəsiniz”. Onlar dedilər: "Ey Musa! Orada, həqiqətən də, nəhəng adamlar vardır. Onlar oradan çıxmayınca, biz əsla oraya daxil olmayacağıq. Əgər onlar oradan çıxsalar, biz daxil olarıq”. Allahdan qorxanlardan, Allahın nemət verdiyi iki kişi dedi: "Onların üzərinə şəhər qapısından daxil olun. Əgər siz ora daxil olsanız, əlbəttə, qalib gələrsiniz. Əgər möminsinizsə, Allaha təvəkkül edin!” Onlar dedilər: "Ey Musa! Nə qədər ki onlar oradadırlar, biz ora heç vaxt girməyəcəyik. Odur ki, sən və sənin Rəbbin gedin, onlarla vuruşun. Biz isə burada oturacağıq”
 

عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ , قَوْلُهُ : {ادْخُلُوا الأَرْضَ الْمُقَدَّسَةَ الَّتِي كَتَبَ اللَّهُ لَكُمْ وَلاَ تَرْتَدُّوا عَلَى أَدْبَارِكُمْ فَتَنْقَلِبُوا خَاسِرِينَ} قَالَ : هِيَ مَدِينَةُ الْجَبَّارِينَ , لَمَّا نَزَلَ بِهَا مُوسَى وَقَوْمُهُ , بَعَثَ مِنْهُمُ اثْنَيْ عَشَرَ رَجُلاً , وَهُمُ النُّقَبَاءُ الَّذِينَ ذَكَرَ نِعَتَهُمْ لِيَأْتُوهُ بِخَبَرِهِمْ . فسَارُوا , فَلَقِيَهُمْ رَجُلٌ مِنَ الْجَبَّارِينَ , فَجَعَلَهُمْ فِي كِسَائِهِ , فَحَمَلَهُمْ حَتَّى أَتَى بِهِمُ الْمَدِينَةَ , وَنَادَى فِي قَوْمِهِ , فَاجْتَمَعُوا إِلَيْهِ , فَقَالُوا : مَنْ أَنْتُمْ ؟ فَقَالُوا : نَحْنُ قَوْمُ مُوسَى , بَعَثَنَا إِلَيْكُمْ لِنَأْتِيَهُ بِخَبَرِكُمْ , فَأَعْطَوْهُمْ حَبَّةً مِنْ عِنَبٍ بِوِقْرِ الرَّجُلِ , فَقَالُوا لَهُمْ : اذْهَبُوا إِلَى مُوسَى وَقَوْمِهِ , فَقُولُوا لَهُمُ : اقْدُرُوا قَدْرَ فَاكِهَتِهِمْ فَلَمَّا أَتَوْهُمْ , قَالُوا لِمُوسَى : {اذْهَبْ أَنْتَ وَرَبُّكَ فَقَاتِلاَ إِنَّا هَاهُنَا قَاعِدُونَ} {قَالَ رَجُلاَنِ مِنَ الَّذِينَ يَخَافُونَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمَا} وَكَانَا مِنْ أَهْلِ الْمَدِينَةِ أَسْلَمَا وَاتَّبَعَا مُوسَى وَهَارُونَ , فَقَالاَ لِمُوسَى : {ادْخُلُوا عَلَيْهِمُ الْبَابَ فَإِذَا دَخَلْتُمُوهُ فَإِنَّكُمْ غَالِبُونَ وَعَلَى اللَّهِ فَتَوَكَّلُوا إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ}

 
İbn Abbas (Allah ondan razı olsun) “Ey qövmüm! Allahın sizin üçün müəyyən etdiyi müqəddəs torpağa daxil olun və arxa çevirməyin ki, ziyana uğrayaraq dönməyəsiniz" (əl-Maidə, 21) ayəsi haqqında belə demişdir: “Bu, nəhəng adamların şəhəridir. Musa və onun qövmü şəhərin yanına çatdıqda, o öz qövmündən on iki kişini nəhəng adamlardan xəbər gətirmək üçün başçılar olaraq göndərdi. Onlar yola düşdülər və yolda nəhəng adamlardan olan bir kişiyə rast gəldilər. Nəhəng adam onları torbasına qoyub şəhərə gətirdi. O öz qövmünə səsləndi və qövmü onun yanına toplandı. Onlar dedilər: “Siz kimsiniz?” Musanın adamları dedilər: “Biz Musanın qövmüyük. O sizdən bir xəbər gətirmək üçün bizi göndərdi”. Nəhəng adamlar onlara insan ağırlığında olan üzüm dənəsi verdilər və dedilər: “Gedin Musanın və onun qövmünün yanına və onlara belə deyin: “Onların bir meyvəsinə gücünüz çata bilərmi?!” Onlar qayıtdıqda, Musaya dedilər: “Odur ki, sən və sənin Rəbbin gedin, onlarla vuruşun. Biz isə burada oturacağıq”. (əl-Maidə, 24). “Allahdan qorxanlardan, Allahın nemət verdiyi iki kişi dedi...”. Musaya dedi: “Onların üzərinə şəhər qapısından daxil olun. Əgər siz ora daxil olsanız, əlbəttə, qalib gələrsiniz. Əgər möminsinizsə, Allaha təvəkkül edin!"  (əl-Maidə, 23). Onlar şəhər əhlindən İslamı qəbul edib Musa və Haruna tabe olan kəslər idi”.
 
İbn Cərir ət-Tabəri “Cəmiul-Bəyən” 11733; İbn Kəsir “Təfsir” 3/76. Ali Nəsr və əl-Hilali həsən olduğunu bildirmişlər.