Həşr surəsi haqqında yaza bilərsinizmi?

Aleykum salam. 
Həşr surəsinin azərbayca mənaca tərcüməsi

Həşr surəsinin ilk ayələrinin təfsiri
Buxari "səhih" əsərində (10-cu cild, səh. 253) belə de­miş­­dir­: "Səid ibn Cubeyr deyir ki, mən ibn Abbasdan "Töv­bə"surəsi barəsin­də soruşduqda o (təəc­cüblə) dedi: "Tövbə" surəsi? O ki, "əl-Fadihə"dir. (Yəni, ifşa edən). Bu surə­də o qədər "Va minhum….. Va minhum….." (Və onlardan… Və onlardan… yəni, münafiqlərdən... ət-Tövbə, 58, 61 və 75-ci ayələrə bax) ifadəsi nazil oldu ki, münafiqlər bu ayələrdə onların hər birinə aid pis əməl­lə­ri­nin ifşa olunacağına dair işarə olacağını zənn etdilər. Mən ondan "əl-Ənfal" surəsi barəsində soruşduqda o bu surə­nin Bədr dö­­yü­şündə nazil olduğunu mənə xəbər verdi. Mən ondan "əl-Həşr" surəsi barəsində soruşduqda o bu surənin Bənu Nədir qəbiləsinə aid nazil olduğunu mənə xəbər verdi".
əl-Hakim "Mustədrək" əsərində (2-ci cild, səh. 483) belə rəvayət edir­: "Aişə (Allah ondan razı olsun) rəvayət edir ki, Bədr döyüşündən altı ay son­ra Mədinə şəhəri­nin ətrafında yaşa­yan və xurma bağları olan yəhudi Bənu Nədir qəbiləsi ilə döyuş baş­la­dı. Pey­ğəm­bər (salləllahu aleyhi və səlləm) və onun tərəfdarları on­ları müha­si­rə­yə aldıqda artıq onlar silahı yerə qoyub, var-dövlət­lərini dəvə­lərə yükləyib Mə­di­nəni tərk edəcəklərini bildirdilər. Uca Allah da bu ayə­ləri nazil etdi: "Göylərdə və yerdə olanların hamısı Allahın şəninə tə­riflər deyir..."ayəsindən "Siz onların çıxacaqlarını gü­man etmirdiniz...". (əl-Həşr, 1-2) ayəsinə qədər. Peyğəmbər (salləllahu aleyhi və səlləm) onları yurdlarından çı­xar­­dıb Şama göndərdi. Onlar bundan əvvəl öz yurdlarını tərk etməyən bir üm­mət idi. Artıq Allah on­la­rın başına gələcək bu müsibəti əzəldən kitaba (löv­hül-məh­fuza) yazmışdı. Onlar bu dünyada belə bir bəlaya düçar ol­masay­dı­lar Allah onları öldürməklə və ya əsir alınmaqla əzab verərdi. Bu ayəyə gə­lin­cə: "…ilk dəfə toplayıb..." bu onların dünyada ikən həşr olu­nub (top­lanıb) Şama sürgün olunmalarıdır".
Yenə, əl-Buxari "səhih" əsərində (8-ci cild, səh. 335) de­miş­­dir­: "Abdullah ibn Ömər (Allah onların ikisindən də razı olsun) rəvayət edir ki, Peyğəmbər (salləllahu aleyhi və səlləm) Bu­veyrə adlı yerdə, Bənu Nədir qəbiləsinə məxsus olan xurma ağaclarını kəs­di və yandırdı. Uca Allah da bu ayəni nazil etdi: "Xurma ağaclarını kəsməyiniz yaxud onları kökü üs­tündə salamat qoymağınız Allahın iznilədir...". (əl-Həşr, 5).
ət-Tirmizi "sünən" əsərində (4-cü cild, səh. 195) nəql edir ki,­ Abdullah ibn Abbas (radıyəllahu anhumə) bu ayəni izah edərkən belə demişdir: "Müsəlmanlar Bənu Nədir qəbilə­sini qalalarından çıxart­dıq­dan sonra xurma ağaclarını kəs­məyi onlara əmr etdi və bu onlara çox pis təsir etdi. Bu vaxt müsəl­manlar öz aralarında belə dedilər: "Biz xurma ağaclarının bəzilə­rini kəsmişik, bəzi­lə­ri­ni isə kökü üstündə salamat qoymuşuq! Elə isə kəs­diyimiz ağaclara görə sa­vab və kəsmədiklərimizə görə gü­nah qazanıb qazanmamağımız barəsində Pey­­­ğəm­bərdən (salləllahu aleyhi və səlləm) soruşaq!" Uca Allah da bu ayəni nazil etdi: "Xurma ağaclarını kəsməyiniz yaxud onları kökü üs­tündə salamat qoymağınız Allahın iznilədir...".
əl-Buxari "səhih" əsərində (8-ci cild, səh. 120) de­miş­­dir­: "Əbu Hureyrə (Allah ondan razı olsun) deyir ki, bir ki­şi Peyğəmbərin (salləllahu aleyhi və səlləm) yanına gəldi. O, səhabələrdən birini (yemək-içmək gətirmək üçün) zövcələrinin yanına göndərdi. Peyğəmbərin (salləllahu aleyhi və səlləm) zöv­cə­lə­ri (Allah onlardan razı olsun) ev­də sudan başqa heç nə olmadığını ona xəbər verdilər­. O, sə­habələrinə mü­ra­ci­ət edib dedi: "Kim bu kişiyə qayğı gös­tə­rər və ya onu evində qonaq saxlayar?" Ənsarlardan biri: "Mən (onu evimdə qonaq saxlaya­ram)" deyib onu evinə apar­dı və zövcəsinə Rəsulullahın (salləllahu aleyhi və səlləm) qonağına yaxşı baxmağı, layiqincə hörmət etməyi buyurdu. Zöv­cəsi ona: "Uşaqların yeməyindən başqa yemək yoxdur!" - deyə cavab ver­dikdə o dedi: "Yeməyi hazırla, çırağı yandır, uşaqlar yemək is­tə­sə­lər onları yatızdır!" Zövzəsi ona itaət edib dediklərini yerinə yetirdi. Sonra ayağa qalxıb özünü guya çırağı düzəldirmiş kimi göstərdi və bilərəkdən onu söndür­dü. Sonra hər ikisi (əllərini qaba uzadaraq) özlərini guya yemək yeyirlərmiş ki­­mi qonağa göstərdilər və o gecə onlar ac yatdılar. Ertəsi gün onlar Pey­ğəm­bə­rin (salləllahu aleyhi və səlləm) yanına getdilər. O: "Allah sizin dü­nənki əməlinizə güldü və ya ondan təəccübləndi!" (Burada qeyd olunmuş gülmək və təəccüblənmək yaradılmışların təsəv­vür edə bil­mə­yə­cə­yi, key­fiy­yəti heç kəsə bəlli olmayan, müqayisə olun­ma­yan və ən nəhayət yalnız Allaha la­yiq olan feli sifətlərdir) - dedi və bu ayə nazil oldu: "Mühacirlərdən Mədinədə əvvəl orada yurd salmış və iman gətirmiş kimsələr öz yanlarına hicrət edənləri se­vir, onlara verdiklərinə görə qəlblərində peşmançılıq hissi duymurlar. Hətta özləri ehtiyac içində olsalar belə, onları özlərindən üstün tutur­lar. Nəfsinin tamahından qorunan kimsələr nicat tapanlardır". (əl-Həşr, 9).