Yalandan içilən and (əl-Yəmin əl-Ğəmus) və hökmü

    31.03.2015

Bu and, kiminsə haqqını tapdalamaq, yaxud fasiqlik və xəyanət məqsədi üçün içilən anddır. Ərəb dilində bu andın "əl-Ğəmus" adlanmasına səbəb, yalandan içilən andın and sahibini günaha sonra isə cəhənnəmə salmasına görədir.
Bu böyük günahlardan biridir və buna görə kəffarə yoxdur. Çünki uca Allah buyurur: «...lakin (bilə-bilə və ya qəsdən) içdiyiniz andları (pozmağa) görə cəzalandırar...»[1]. Bu, qeyri məqbul anddır. Çünki məqbul sayılan andın kəffarəsi vardır. Yalandan içilən andda əsla xeyirli bir iş yoxdur.
Uca Allah buyurur: «Aralarınızdakı andlarını yalana çevirib fitnə-fəsad aləti etməyin. Yoxsa ayağınız möhkəm olduğu ikən sürüşər (imana gəldikdən sonra ondan xaric olarsınız)(insanları) Allah yolundan döndərdiyinizə görə (dünyada) əzabı dadarsınız. (Hələ axirətdə də) sizi dəhşətli bir əzab gözləyir!»[2]

Təbəri (Allah ona rəhmət etsin) demişdir:
«Ayənin mənası odur ki, əslində verdiyiniz əhdlərə xəyanət etdiyinizi bilə-bilə, zahirən bu əhdlərə sadiq olduğunuzu göstərməklə onları arxayın salmaq üçün, içdiyiniz andları xəyanət kimi istifadə etməyin»[3].
Abdullah ibn Amr (A.R.O.) Peyğəmbərdən (S.A.V.) belə rəvayət etmişdir: «Böyük günahlar bunlardır: Allaha şərik qoşmaq, valideynlərin üzünə ağ olmaq, günahsız insanı öldürmək və yalandan and içmək»[4].
Əbu Hureyrə (A.R.O.) Peyğəmbərin (S.A.V.) belə dediyini rəvayət edir: «Beş şeyin: Allaha şərik qoşmağın, haqsız yerə insanı öldürməyin, möminin malını mənimsəməyin, döyüş meydanından qaçmağın və ya yalandan and içib haqsız yerə başqasının malını yeməyin kəffarəsi yoxdur»[5].

 
[1] əl-Maidə: 89.
[2] ən-Nəhl: 94.
[3] Təfsir ət-Təbəri: 14/ 166.
[4] Hədis səhihdir. Səhih əl-Cami əs-Səğir: № 4601. Buxari: 11/ 555/ № 6675. Nəsai: 7/ 89. Tirmizi: 4/ 303/ № 5010.
[5] Hədis həsəndir. Səhih əl-Cami əs-Səğir: № 3247. Əhməd: 14/ 68/ № 220.