Həccin bəzi ərkanları - əl-Bəqərə surəsi 199 - cu ayə

    14.08.2018
ثُمَّ أَفِيضُوا مِنْ حَيْثُ أَفَاضَ النَّاسُ وَاسْتَغْفِرُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ

 
“Sonra insanların axışıb gəldiyi yerdən siz də gəlin. Allahdan bağışlanmanızı diləyin. Şübhəsiz ki, Allah Bağışlayandır, Rəhmlidir”

 
قَالَ عُرْوَةُ كَانَ النَّاسُ يَطُوفُونَ فِي الْجَاهِلِيَّةِ عُرَاةً إِلَّا الْحُمْسَ وَالْحُمْسُ قُرَيْشٌ وَمَا وَلَدَتْ وَكَانَتْ الْحُمْسُ يَحْتَسِبُونَ عَلَى النَّاسِ يُعْطِي الرَّجُلُ الرَّجُلَ الثِّيَابَ يَطُوفُ فِيهَا وَتُعْطِي الْمَرْأَةُ الْمَرْأَةَ الثِّيَابَ تَطُوفُ فِيهَا فَمَنْ لَمْ يُعْطِهِ الْحُمْسُ طَافَ بِالْبَيْتِ عُرْيَانًا وَكَانَ يُفِيضُ جَمَاعَةُ النَّاسِ مِنْ عَرَفَاتٍ وَيُفِيضُ الْحُمْسُ مِنْ جَمْعٍ قَالَ وَأَخْبَرَنِي أَبِي عَنْ عَائِشَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا أَنَّ هَذِهِ الْآيَةَ نَزَلَتْ فِي الْحُمْسِ {ثُمَّ أَفِيضُوا مِنْ حَيْثُ أَفَاضَ النَّاسُ} قَالَ كَانُوا يُفِيضُونَ مِنْ جَمْعٍ فَدُفِعُوا إِلَى عَرَفَاتٍ
 

Rəvayət edilir ki, Urva demişdir: “Cahiliy­yə dövründə Humsdan – Qüreyş tayfası və onun törəmələ­rindən - başqa hamı Kəbənin ətrafını lüt təvaf edirdi. Humslular savab qazanmaq məqsədilə təvaf edən insanlara paltar verirdilər. Onla­rın kişiləri kişilərə, qadınları da qadınlara paltar verir və bu pal­tarda da təvaf edirdilər. Humslular kimə paltar verməsəydi o şəxs lüt təvaf edirdi. O zaman camaat Arafadan, Humslular isə Müz­dəlifədən dönürdü. Aişə (Allah ondan razı olsun) deyir ki, Humsa görə bu ayə nazil oldu: “Sonra insanların axışıb gəldiyi yerdən siz də gəlin...” (əl-Bəqərə, 199) və onlar da Ara­fa­dan dönməyə başladılar”.
 
əl-Buxari, 1554, 1665.

عَنْ عَائِشَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا كَانَتْ قُرَيْشٌ وَمَنْ دَانَ دِينَهَا يَقِفُونَ بِالْمُزْدَلِفَةِ وَكَانُوا يُسَمَّوْنَ الْحُمْسَ وَكَانَ سَائِرُ الْعَرَبِ يَقِفُونَ بِعَرَفَاتٍ فَلَمَّا جَاءَ الْإِسْلَامُ أَمَرَ اللَّهُ نَبِيَّهُ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَنْ يَأْتِيَ عَرَفَاتٍ ثُمَّ يَقِفَ بِهَا ثُمَّ يُفِيضَ مِنْهَا فَذَلِكَ قَوْلُهُ تَعَالَى {ثُمَّ أَفِيضُوا مِنْ حَيْثُ أَفَاضَ النَّاسُ}

 
Aişə (Allah ondan razı olsun) rəvayət edir ki, cahiliyyət dövründə əhməsilər – qureyşlilər və onların dinində olanlar (Xuzaə, Amir ibn Səsəa və Kinanə tayfaları) – (ziyarət əsnasında) Müzdəlifədə, digər ərəblər isə Arafada dayanardılar. İslam dini gəldikdən sonra Allah Öz peyğəmbərinə - salləllahu aleyhi və səlləm - əmr etdi ki, əvvəlcə Arafaya getsin, sonra Müzdəlifədə dayansın, daha sonra oradan çıxıb (Minaya) getsin. Bu haqda Uca Allahın ayəsində belə deyilir: “Sonra insanların axışıb gəldiyi yerdən siz də gəlin” (əl-Bəqərə, 199)”.
 
əl-Buxari, 4158, 4520; Muslim, 3013; Əbu Davud, 1912; ən-Nəsai, 3012; İbn Xuzeymə, 3058; İshaq ibn Rahaveyh, 697.