Allaha yalandan and içənlər - Ali-İmran surəsi 77 - ci ayə

 
“Həqiqətən də, Allah ilə olan əhdlərini və andlarını ucuz qiymətə satan kəslər üçün axirətdə heç bir pay yoxdur. Allah onları danışdırmayacaq, Qiyamət günü onların üzünə baxmayacaq və onları təmizə çıxarmayacaqdır. Onlar üçün ağrılı-acılı bir əzab vardır”

 
عَنْ عَبْدِ اللَّهِ - رضى الله عنه - عَنِ النَّبِىِّ - صلى الله عليه وسلم - قَالَ « مَنْ حَلَفَ عَلَى يَمِينٍ يَقْتَطِعُ بِهَا مَالَ امْرِئٍ ، هُوَ عَلَيْهَا فَاجِرٌ ، لَقِىَ اللَّهَ وَهْوَ عَلَيْهِ غَضْبَانُ ، فَأَنْزَلَ اللَّهُ تَعَالَى ( إِنَّ الَّذِينَ يَشْتَرُونَ بِعَهْدِ اللَّهِ وَأَيْمَانِهِمْ ثَمَنًا قَلِيلاً ) الآيَةَ .فَجَاءَ الأَشْعَثُ فَقَالَ مَا حَدَّثَكُمْ أَبُو عَبْدِ الرَّحْمَنِ فِىَّ أُنْزِلَتْ هَذِهِ الآيَةُ ، كَانَتْ لِى بِئْرٌ فِى أَرْضِ ابْنِ عَمٍّ لِى فَقَالَ لِى « شُهُودَكَ » . قُلْتُ مَا لِى شُهُودٌ . قَالَ « فَيَمِينَهُ » . قُلْتُ يَا رَسُولَ اللَّهِ إِذًا يَحْلِفَ . فَذَكَرَ النَّبِىُّ - صلى الله عليه وسلم - هَذَا الْحَدِيثَ ، فَأَنْزَلَ اللَّهُ ذَلِكَ تَصْدِيقًا لَهُ
 

Abdullah ibn Məsud (Allah ondan razı olsun) rəvayət edir ki, Pey­ğəmbə­r – salləllahu aleyhi və səlləm - demişdir: “Hər kim başqa birisini malından məhrum etmək məqsədilə yalandan and içərsə, Allahın hüzuruna gələcəyi gün Allahın ona qəzəbi tutar”. Sonra Uca Allah bu ayəni nazil etdi: “Həqiqətən də, Allah ilə olan əhd­lərini və andlarını ucuz qiymətə satan kəslər üçün axi­rətdə heç bir pay yox­dur. Qi­ya­mət günü Allah onları danışdır­mayacaq, onların üzünə bax­maya­caq və onları təmizə çıxar­mayacaqdır. Onlar üçün ağrılı-acılı bir əzab vardır”. (Ali-İmran, 77). Bu dəmdə Əşəs ibn Qeys (Allah ondan razı olsun) gəlib dedi: “Əbu Abdur-Rəhmanın sizə rəva­yət etdiyi bu hadisə, əslində, mənə aiddir, bu ayə mənə görə nazil olmuşdur. Belə ki, əmim oğlu­nun torpaq sahəsində mənə məxsus bir su quyusu var idi. (Bizim aramıza mübahisə düşdük­də) Pey­ğəmbə­r – salləllahu aleyhi və səlləm - mənə: “Şahidlərini (gə­tir)!”– deyə buyurdu. Mən: “Şahidim yoxdur”– dedim. Pey­ğəmbə­r – salləllahu aleyhi və səlləm - buyur­du: “Elə isə qoy o and içsin!” Mən dedim: “Ey Allahın Elçisi, o, (yalandan) and içəcək”. Onda Pey­ğəmbə­r – salləllahu aleyhi və səlləm - bu hədisi danışdı və Uca Allah da onun dedik­lərini təsdiq etmək üçün bu ayəni nazil etdi”.
 
əl-Buxari, 2356-2357; 6677; Muslim, 2575, 4551; ət-Tə­yalisi, 260, 1146-1147.

 
عَنْ عَبْدِ اللَّهِ - رضى الله عنه - قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ - صلى الله عليه وسلم - « مَنْ حَلَفَ عَلَى يَمِينٍ وَهْوَ فِيهَا فَاجِرٌ لِيَقْتَطِعَ بِهَا مَالَ امْرِئٍ مُسْلِمٍ لَقِىَ اللَّهَ وَهْوَ عَلَيْهِ غَضْبَانُ » قَالَ فَقَالَ الأَشْعَثُ فِىَّ وَاللَّهِ كَانَ ذَلِكَ ، كَانَ بَيْنِى وَبَيْنَ رَجُلٍ مِنَ الْيَهُودِ أَرْضٌ فَجَحَدَنِى ، فَقَدَّمْتُهُ إِلَى النَّبِىِّ - صلى الله عليه وسلم - فَقَالَ لِى رَسُولُ اللَّهِ - صلى الله عليه وسلم - « أَلَكَ بَيِّنَةٌ » . قُلْتُ لاَ . قَالَ فَقَالَ لِلْيَهُودِىِّ « احْلِفْ » . قَالَ قُلْتُ يَا رَسُولَ اللَّهِ إِذًا يَحْلِفَ ، وَيَذْهَبَ بِمَالِى ، فَأَنْزَلَ اللَّهُ تَعَالَى ( إِنَّ الَّذِينَ يَشْتَرُونَ بِعَهْدِ اللَّهِ وَأَيْمَانِهِمْ ثَمَنًا قَلِيلاً ) إِلَى آخِرِ الآيَةِ
 

Abdullah ibn Məsud (Allah ondan razı olsun) rəvayət edir ki, Allah Elçisi – salləllahu aleyhi və səlləm - demişdir: “Kim bir mü­səlmanın malını mənimsəmək məqsədilə yalandan and içərsə, Allahın hü­zuruna gələcəyi gün Allahın ona qəzəbi tutar”. (Bunu eşidən) Əşəs ibn Qeys (Allah ondan razı olsun) dedi: “Vallahi, bu hadisə mənimlə bağ­lıdır. Belə ki, mənimlə bir yəhudinin arasına torpaq məsələsində mübahisə düşdü və o, (torpağın, mənim olduğumu) inkar etdi. Mən bu məsələni Pey­ğəm­bə­rə – salləllahu aleyhi və səlləm - ərz etdikdə Pey­ğəmbə­r – salləllahu aleyhi və səlləm - məndən: “Dəlil-sübutun varmı?”– de­yə soruşdu. Mən: “Xeyr!”– deyə cavab verdim. Allah Elçisi – salləllahu aleyhi və səlləm - yəhudiyə: “And iç!”– deyə buyurdu. Mən dedim: “Ey Allahın Elçisi, o (yalandan) and içib mə­nim malımı mənimsəyəcək”. Bu vaxt Uca Allah (bu ayəni) nazil etdi: “Həqi­qə­tən də, Allah ilə olan əhd­lərini və andlarını ucuz qiymətə satan kəslər üçün axi­rətdə heç bir pay yox­dur. Qi­ya­mət günü Allah onları danışdır­mayacaq, onların üzünə bax­maya­caq və onları təmizə çıxar­mayacaqdır. Onlar üçün ağrılı-acılı bir əzab vardır” (Ali-İmran, 77)”.
 
əl-Buxari, 2416-2417, 2667, 6677.

 
عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِى أَوْفَى - رضى الله عنه - أَنَّ رَجُلاً أَقَامَ سِلْعَةً ، وَهُوَ فِى السُّوقِ ، فَحَلَفَ بِاللَّهِ لَقَدْ أَعْطَى بِهَا مَا لَمْ يُعْطَ ، لِيُوقِعَ فِيهَا رَجُلاً مِنَ الْمُسْلِمِينَ ، فَنَزَلَتْ {إِنَّ الَّذِينَ يَشْتَرُونَ بِعَهْدِ اللَّهِ وَأَيْمَانِهِمْ ثَمَنًا قَلِيلاً}
 

Abdullah ibn Əbu Əufə (Allah ondan razı olsun) rəva­yət edir ki, bir nəfər bazarda malını saxlamaq üçün onu müsəl­manlar­dan bi­rinə həvalə etdi. Sonra da onun malına sahib çıx­maq üçün ona həvalə etdiyi malı olduğu kimi geri qaytarmadığı­na and içdi və Uca Allah da bu ayəni nazil etdi: “Həqi­qə­tən də, Allah ilə olan əhd­lərini və andlarını ucuz qiymətə satan kəslər üçün axi­rətdə heç bir pay yox­dur...” (Ali-İmran, 77)”.
 
əl-Buxari, 2088, 4551.
 
Şeyx Muqbil (Allah ona rəhm etsin) buyurur: “Bu iki rəvayətin arasında heç bir ziddiyyət yoxdur və ayə hər iki səbəbə görə nazil olmuş, məna etibarilə də hər iki hadisəni əhatə edir. Hər iki hədis səhihdir, lakin Abdullah ibn Məsudun y rə­vayət etdiyi hədis daha səhih hesab olu­nur. Çünki Abdul­lah ibn Əbu Əufənin y rəvayət etdiyi hədisi bir-birinə ötürən ravilərin silsiləsində olan İbrahim ibn Abdurrəhman əs-Səksəkini imam Nəsai və Şöbə “leyyin” ravi hesab edirlər. Bunu Zəhəbi “Mizan” əsərində qeyd etmişdir”. (Şeyx Muqbil ibn Hədi əl-Vadii “Səhih əl-Musnəd” Ali-İmran surəsinin 77 – ci ayəsinin nazil olma səbəbi).
İbn Həcər (Allah ona rəhm etsin) bu hadisə haqda demişdir: “Bu rəvayətləri cəm edib demək olar ki, torpaq sahəsi deyildikdə, su quyusunun yer­ləş­diyi torpaq sahəsi qəsd olunur və quyu da bura daxil olmuş hesab olunur”. (İbn Həcər “Fəthul Bari” 14/369).