Allahın şəhidlər haqda dedikləri - Ali-İmran surəsi 169 - 171 - ci ayələr

    03.10.2018
وَلَا تَحْسَبَنَّ الَّذِينَ قُتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَمْوَاتًا بَلْ أَحْيَاءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُونَ * فَرِحِينَ بِمَا آتَاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَيَسْتَبْشِرُونَ بِالَّذِينَ لَمْ يَلْحَقُوا بِهِمْ مِنْ خَلْفِهِمْ أَلَّا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ * يَسْتَبْشِرُونَ بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَفَضْلٍ وَأَنَّ اللَّهَ لَا يُضِيعُ أَجْرَ الْمُؤْمِنِينَ

 
“Allah yolunda öldürülənləri əsla ölmüş sanma. Əksinə, onlar diridirlər; özlərinin Rəbbi yanında onlara ruzi verilir. Onlar Allahın Öz lütfündən onlara verdiyi nemətlərə sevinir, arxalarınca gəlib hələ onlara çatmamış kəslərin heç bir qorxu ilə qarşılaşmayacaqlarına və onların kədərlənməyəcəklərinə fərəhlənirlər. Onlar Allahın nemətinə, lütfkarlığına, həm də Allahın möminlərin mükafatını heçə çıxarmayacağına sevinirlər”.
 

عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍN  قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ : «لَمَّا أُصِيبَ إِخْوَانُكُمْ بِأُحُدٍ جَعَلَ اللَّهُ أَرْوَاحَهُمْ فِى جَوْفِ طَيْرٍ خُضْرٍ تَرِدُ أَنْهَارَ الْجَنَّةِ تَأْكُلُ مِنْ ثِمَارِهَا وَتَأْوِى إِلَى قَنَادِيلَ مِنْ ذَهَبٍ مُعَلَّقَةٍ فِى ظِلِّ الْعَرْشِ فَلَمَّا وَجَدُوا طِيبَ مَأْكَلِهِمْ وَمَشْرَبِهِمْ وَمَقِيلِهِمْ قَالُوا: مَنْ يُبَلِّغُ إِخْوَانَنَا عَنَّا أَنَّا أَحْيَاءٌ فِى الْجَنَّةِ نُرْزَقُ لِئَلاَّ يَزْهَدُوا فِى الْجِهَادِ وَلاَ يَنْكُلُوا عِنْدَ الْحَرْبِ فَقَالَ اللَّهُ سُبْحَانَهُ: أَنَا أُبَلِّغُهُمْ عَنْكُمْ. قَالَ: فَأَنْزَلَ اللَّهُ {وَلاَ تَحْسَبَنَّ الَّذِينَ قُتِلُوا فِى سَبِيلِ اللَّهِ أَمْوَاتًا}

İbn Abbas (Allah ondan razı olsun) rəvayət edir ki, Allah Elçisi - salləllahu aleyhi və səlləm - buyurdu: “Qardaşlarınız Uhud döyüşündə şəhid olduqda, Qüdrət və Qüvvət sahibi olan Allah onların ruhlarını yaşıl quşların içinə yerləşdirdi. Onlar Cənnət çaylarının yanına gəlir, Cənnət mey­vələrindən yeyir və Ərşin kölgəsində yerləşdirilmiş qızıl çıraqla­rın yanına qayıdırlar. Yemək-içmək­lərinin və qayıtdıqları yerin nə qədər gözəl olduğunu gördükləri zaman deyirlər: “Kaş ki, qardaş­larımız Allahın bizə bəxş etdiyi bu nemətlərdən xəbər tutaydılar və Allah yolunda olan cihaddan qorxub qaçmayaydı­lar”. Uca Allah: “Mən sizin dediklərinizi onlara bildirərəm!”- dedi və bu ayələri Öz elçisinə nazil etdi: “Allah yolunda öldürülənləri əsla ölmüş sanma. Əksinə, (onlar) diridirlər...” (Ali-İmran, 169)”.
 
Əbu Davud, 2158, 2520, 2522; İbn Hişam “Siyra” 2/119; İbn Cərir ət-Tabəri “Cəmiul-Bəyən” 4/170; İbn əl-Mubarak “Cihad” səh. 60. əl-Albani səhih olduğunu bildirmişdir.

 

عَنْ جَابِرَ بْنَ عَبْدِ اللَّهِN  يَقُولُ لَقِيَنِى رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَقَالَ لِى «يَا جَابِرُ مَا لِى أَرَاكَ مُنْكَسِرًا». قُلْتُ يَا رَسُولَ اللَّهِ اسْتُشْهِدَ أَبِى قُتِلَ يَوْمَ أُحُدٍ وَتَرَكَ عِيَالاً وَدَيْنًا. قَالَ «أَفَلاَ أُبَشِّرُكَ بِمَا لَقِىَ اللَّهُ بِهِ أَبَاكَ». قَالَ قُلْتُ بَلَى يَا رَسُولَ اللَّهِ. قَالَ «مَا كَلَّمَ اللَّهُ أَحَدًا قَطُّ إِلاَّ مِنْ وَرَاءِ حِجَابٍ وَأَحْيَا أَبَاكَ فَكَلَّمَهُ كِفَاحًا فَقَالَ يَا عَبْدِى تَمَنَّ عَلَىَّ أُعْطِكَ. قَالَ يَا رَبِّ تُحْيِينِى فَأُقْتَلَ فِيكَ ثَانِيةً. قَالَ الرَّبُّ ﷻ إِنَّهُ قَدْ سَبَقَ مِنِّى أَنَّهُمْ إِلَيْهَا لاَ يُرْجَعُونَ». قَالَ وَأُنْزِلَتْ هَذِهِ الآيَةُ {وَلاَ تَحْسَبَنَّ الَّذِينَ قُتِلُوا فِى سَبِيلِ اللَّهِ أَمْوَاتًا} الآيَةَ
 
Cabir ibn Abdullah (Allah ondan razı olsun) rəvayət edir ki, Peyğəmbər - salləllahu aleyhi və səlləm - məni görüb: “Ey Cabir! Niyə belə kədərlisən?”- deyə soruşdu. Mən de­dim: “Atam Uhud döyüşündə şəhid olmuş, ailəmizin təminatı və atamın borclarını ödəmək mənim öhdəmə düşmüşdür”. Pey­ğəmbər sal­ləllahu aleyhi və səlləm dedi: “Allahın sənin atana bəxş etdiyi nemətlər barə­sində sənə müjdə verimmi?” Mən: “Bəli, ey Allahin Elçisi!”- deyə cavab verdim. O dedi: “İndiyədək Allah danışdığı kimsə ilə yalnız pərdə arxa­sından danışıb. Sənin atanı diriltdikdən sonra isə onun­la arasında heç bir pərdə olmadan bilavasitə danışıb dedi: “Ey qulum! Mən­dən istə, Mən də sənə (istədiyini) verim!” (Atan) dedi: “Ey Rəbbim! Məni yenidən dirilt ki, Sənin yolunda (vuruşub) bir daha şəhid olum”. Allah isə ona belə buyurdu: “Mən, hər kəsin öldükdən sonra dirilib dünyaya qayıtmayacağını artıq əzəldən mü­əy­yən etmişəm”. Sonra Uca Allah bu ayəni nazil etdi: “Allah yolunda öldürülənləri əsla ölmüş sanma. Əksinə, (onlar) diri­dir­lər...” (Ali-İmran, 169)”.

 
ət-Tirmizi, 3010, 3281; İbn Macə, 2800, 2906; əd-Dərimi “Raddu aləl-Cəhmiyyə” səh. 74. əl-Albani həsən olduğunu bildirmişdir.

حدثني أنس بن مالك في أصحاب النبي صلى الله عليه وسلم الذين أرسلهم نبي الله صلى الله عليه وسلم إلى أهل بئر معونة، قال: لا أدري أربعين أو سبعين. قال: وعلى ذلك الماء عامر بن الطفيل الجعفري، فخرج أولئك النفر من أصحاب النبي صلى الله عليه وسلم حتى أتوا غارًا مشرفًا على الماء قعدوا فيه، ثم قال بعضهم لبعض: أيكم يبلِّغ رسالة رسول الله صلى الله عليه وسلم أهل هذا الماء؟ فقال -أُراه أبو ملحان الأنصاري-: أنا أبلغ رسالة رسول الله صلى الله عليه وسلم. فخرج حتى أتى حيًّا منهم، فاحتبى أمام البيوت ثم قال: يا أهل بئر معونة، إني رسول رسول الله صلى الله عليه وسلم إليكم، إني أشهد أن لا إله إلا الله وأنّ محمدًا عبده ورسوله، فآمنوا بالله ورسوله. فخرج إليه رجل من كسر البيت برمح، فضرب به في جنبه حتى خرج من الشق الآخر، فقال: الله أكبر، فزتُ ورب الكعبة! فاتبعوا أثره حتى أتوا أصحابه، فقتلهم أجمعين عامر بن الطفيل قال: قال إسحاق: حدثني أنس بن مالك: إنّ الله تعالى أنزل فيهم قرآنًا، رُفع بعد ما قرأناه زمانًا. وأنزل الله: {وَلَا تَحْسَبَنَّ الَّذِينَ قُتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَمْوَاتًا بَلْ أَحْيَاءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُون}.
 

Ənəs ibn Məlik (Allah ondan razı olsun) rəvayət edir ki, Peyğəmbər - salləllahu aleyhi və səlləm - Məunə quyusunun sahiblərinin yanına yetmiş və ya qırx nəfər səhabə göndərdi. Quyunun böyüyü Amr ibn Tüfeyl Cəfəri idi. Onlar gəlib su quyusunun yanında yerləşən mağarada dayandılar və öz aralarında dedilər: “Kim Peyğəmbərin - salləllahu aleyhi və səlləm - məktubunu quyunun sahiblərinə çatdırar?” Əbu Milhan Ənsari dedi: “Mən Peyğəmbərin - salləllahu aleyhi və səlləm - məktubunu onlara çat­dı­ra­ram”. O, məktubu götürüb onların yaşadığı məhəlləyə gəldi, evlərinin qarşısında yerə oturdu və dedi: “Ey quyu sahibləri mən, Peyğəmbərin - salləllahu aleyhi və səlləm - sizin yanınıza göndərdiyi elçisiyəm. Mən şəhadət verirəm ki, Allahdan başqa ibadətə layiq olan məbud yoxdur və Muhəmməd Onun qulu və elçisidir. Siz də Allaha və Onun Elçisinə iman gətirin!” Evlərin bi­rin­dən bir nəfər əlində nizə ilə çıxıb onu vurdu. Nizə onun bir yanından keçib digər tərəfindən çıxdı. O: “Allah Ən Böyükdür və Kəbənin Rəbbidir!”- deyib yoldaşlarının yanına qa­yıtdı. Amr ibn Tufeyl və onun tərəfdarları səhabənin izinə düşüb mağaraya gəldilər və orada olan səhabələrin hamısını öldürdü­lər”. Ənəs ibn Məlik (Allah ondan razı olsun) deyir ki, Uca Allah onlar haqda ayə nazil etdi. Biz bir müddət bu ayəni oxuduqdan sonra Uca Allah onu nəsx (oxunuşunu ləğv) edib və bu ayələri nazil etdi: “Allah yolunda öldürülənləri əsla ölmüş sanma. Əksinə, onlar diridirlər; özlərinin Rəbbi yanında onlara ruzi verilir”. (Ali-İmran, 169)”.
 
İbn Cərir ət-Tabəri “Cəmiul-Bəyən” 4/115, h. 8224; əs-Suyuti “Durrul-Mənsur” 2/372. Ali Nasr və əl-Hilali isnadının səhih olduğunu bildirmişlər.

 
عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ، وَقَالَ سُفْيَانُ مَرَّةً أُخْرَى أَخْبَرَنِي عِكْرِمَةُ، قَالَ: لَمَّا انْصَرَفَ أَبُو سُفْيَانَ وَالْمُشْرِكُونَ عَنْ أَحَدٍ، وَبَلَغُوا الرَّوْحَاءَ، قَالُوا: لا مُحَمَّدًا قَتَلْتُمْ، وَلا الْكواعبَ أَرْدَفْتُمْ، شَرٌّ مَا صَنَعْتُمْ، فَبَلَغَ ذَلِكَ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَنَدَبَ النَّاسَ فَانْتَدَبُوا حَتَّى بَلَغُوا حَمْرَاءَ الأَسَدِ أَوْ بِئْرَ أَبِي عُيَيْنَةَ فَأَنْزَلَ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ {الَّذِينَ اسْتَجَابُوا لِلَّهِ وَالرَّسُولِ مِنْ بَعْدِ مَا أَصَابَهُمُ الْقَرْحُ} وَقَدْ كَانَ أَبُو سُفْيَانَ، قَالَ لِلنَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: مَوْعِدُكَ مَوْسِمُ بَدْرٍ حَيْثُ قَتَلْتُمْ أَصْحَابَنَا، فَأَمَّ الْجَبَانُ فَرَجَعَ، وَأَمَّا الشُّجَاعُ فَأَخَذَ أُهْبَةَ الْقِتَالِ وَالتِّجَارَةِ فَأَتَوْهُ، فَلَمْ يَجِدُوا بِهِ أَحَدًا وتَسَوَّقُوا فَأَنْزَلَ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ {فَانْقَلَبُوا بنعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَفَضَلٍ لَمْ يَمْسَسْهُمْ سُوءٌ}.
 

Rəvayət edilir ki, İbn Abbas (Allah ondan razı olsun) demişdir: “Əbu Süfyan və onunla olan müşriklər Uhud döyüşün­dən sonra Rəvha adlı yerə çatdıqda bir-birilərinə dedilər: “Siz nə Muhəmmədi öldürə bil­di­niz, nə də onların qadınlarını cariyə kimi götürə bildiniz. Sizin bu etdikləriniz necə də pisdir”. Bu xəbər Allah Elçisinə - salləllahu aleyhi və səlləm - gəlib çatdıqda, o, səhabələrinə könüllü olaraq müşriklərin üzərinə getməyi təklif etdi. Onlar könüllü surətdə ona qoşulub müşriklərin ardı ilə getdilər. Onlar gəlib “Həm­rə­ul-Əsəd” adlı yerə və ya “Əbu Uyeynə” adlı quyu­nun yanına çatdıqda, Uca Allah bu ayəni nazil etdi: “Onlar yaralandıqdan sonra da Allahın və Peyğəmbərinin dəvətini qəbul etdilər…” (Ali-İmran, 172). Artıq Əbu Sufyan Peyğəmbəri - salləllahu aleyhi və səlləm - hədələmişdi: “Bədr döyüşündə öldürdüyünüz tərəfdarlarımızın qisasını ala­cağıq”. Qorxaqlar geri döndülər, şücaətli səhabələr isə Peyğəmbər­lə - salləllahu aleyhi və səlləm - birlikdə Allah yolunda cihada hazır olduq­larını göstərdilər. Səhabələr gəlib müşriklər olan yerə çatdıqda, orada heç kəsi tapmayıb geri qayıtdılar. Bu vaxt Uca Allah bu ayəni nazil etdi: “Onlar özlərinə heç bir pislik toxunmadan, Allahın neməti və mərhəməti sayəsində geri döndülər və Allahın razılığına tabe oldular. Allah böyük lütf sahibidir”. (Ali-İmran, 174)”.
   
ət-Tabərani “Mucəmul-Kəbir” 11467; ən-Nəsai “Sunənul-Kubra” 11083. Şeyx Muqbil səhih olduğunu bildirmişdir.