İnsan öldükdən sonra hansı əməllərdən xeyir görür?

    15.04.2015

Ölən insan başqalarının etdiyi bu əməllərdən xeyir görür:

  1. Müsəlmanın onun üçün dua etməsi: Uca Allah buyurur: «Onlardan sonra gələnlər belə deyirlər: “Ey Rəbbimiz! Bizi və bizdən əvvəlki iman gətirmiş (din) qardaşlarımızı bağışla. Bizim qəlblərimizdə iman gətirənlərə qarşı kinə (həsədə) yer vermə. Ey Rəbbimiz! Sən, həqiqətən, şəfqətlisən, mərhəmətlisən!”»[1].
  2. Həmçinin Peyğəmbər (S.A.V.) demişdir: «Müsəlmanın kimsənin digər qardaşı üçün qeybən etdiyi dua məqbuldur. Onun başı üzərində təyinat verilmiş bir mələk dayanar. Hər dəfə qardaşı üçün x(A.R.O.) ölən adamın əvəzinə iki dinarlıq borcunu ödəməsi[2] hədisi dəlildir.

Onun vəd etdiyi nəziri ödəmək: Bu oruc tutmaq və ya başqa əməl ola bilər. Demək Səd ibn Ubadə (A.R.O.) deyir ki, mən Peyğəmbərə (S.A.V.): Anam ölüb, amma boynunda nəzir qalıb – deyərək ondan fitva eyirli dua etdikdə təyinat verilmiş mələk belə deyər: Amin, sənin üçün də onun mislində olsun!»[3]

3. Kiminsə onun borcunu ödəməsi: Bu məsələyə, Əbu Qatadənin aldım. O dedi: «Onun əvəzinə sən ödə»[4].
4. Əməlisaleh övladın gördüyü yaxşı işlər:

Uca Allah buyurur: «İnsana ancaq öz zəhməti (səyi, çalışması, əməli) qalar!»[5]
Peyğəmbər (S.A.V.) deyir: «İnsanın ən gözəl yeməyi, onun öz qazancıdır. Həqiqətən övladı da onun qazancındandır»[6]..

5. Ölən insanın özündən sonra qoyub getdiyi yaxşı izlər və daimi sədəqələr:

Əbu Hureyrə (A.R.O.) Peyğəmbərin (S.A.V.) belə dediyini rəvayət edir: «İnsan öldükdə bütün əməlləri dayanır. Yalnız üç əməli istisnadır: daimi qalan sədəqə, öyrətdiyi faydalı elm, yaxud onun üçün dua edən əməlisaleh övlad»[7].

 
[1] əl-Həşr: 10.
[2] Bax: (Bölüm) İnsan öldükdə və ruhunu tapşırdıqda qohumları aşağıda deyilənləri etməlidirlər:... 5-ci bənd. (tərc.)
[3] Hədis səhihdir. Səhih əl-Cami əs-Səğir: № 3381. Müslim: 4/ 2094/ № 2733.
[4] Buxari: 5/ 389/ № 2761. Müslim: 3/ 1260/ № 1638. Əbu Davud: 9/ 134/ № 3283. Tirmizi: 3/ 51/ № 1586. Nəsai: 7/ 21.
[5] ən-Nəcm: 39.
[6] Hədis səhihdir. əl-İrva: № 1626. Əbu Davud: 9/ 444/ № 3511. Rəvayətin mətni onundur. Tirmizi: 2/ 406/ № 1369. İbn Macə: 2/ 723/ № 2137. Nəsai: 7/ 241.
[7] Hədis səhihdir. Səhih əl-Cami əs-Səğir: № 893. Müslim: 3/ 1255/ № 1631. Əbu Davud: 8/ 86/ № 2863. Tirmizi: 2/ 418/ № 1390. Nəsai: 6/ 251.