Cənnətdə ən aşağı və ən yuxarı məqamda olanlar

    18.09.2018
الْمُغِيرَةَ بْنَ شُعْبَةَ يُخْبِرُ بِهِ النَّاسَ عَلَى الْمِنْبَرِ قَالَ سُفْيَانُ رَفَعَهُ أَحَدُهُمَا - أُرَاهُ ابْنَ أَبْجَرَ - قَالَ «سَأَلَ مُوسَى رَبَّهُ مَا أَدْنَى أَهْلِ الْجَنَّةِ مَنْزِلَةً قَالَ هُوَ رَجُلٌ يَجِىءُ بَعْدَ مَا أُدْخِلَ أَهْلُ الْجَنَّةِ الْجَنَّةَ فَيُقَالُ لَهُ ادْخُلِ الْجَنَّةَ. فَيَقُولُ أَىْ رَبِّ كَيْفَ وَقَدْ نَزَلَ النَّاسُ مَنَازِلَهُمْ وَأَخَذُوا أَخَذَاتِهِمْ فَيُقَالُ لَهُ أَتَرْضَى أَنْ يَكُونَ لَكَ مِثْلُ مُلْكِ مَلِكٍ مِنْ مُلُوكِ الدُّنْيَا فَيَقُولُ رَضِيتُ رَبِّ. فَيَقُولُ لَكَ ذَلِكَ وَمِثْلُهُ وَمِثْلُهُ وَمِثْلُهُ وَمِثْلُهُ. فَقَالَ فِى الْخَامِسَةِ رَضِيتُ رَبِّ. فَيَقُولُ هَذَا لَكَ وَعَشَرَةُ أَمْثَالِهِ وَلَكَ مَا اشْتَهَتْ نَفْسُكَ وَلَذَّتْ عَيْنُكَ. فَيَقُولُ رَضِيتُ رَبِّ. قَالَ رَبِّ فَأَعْلاَهُمْ مَنْزِلَةً قَالَ أُولَئِكَ الَّذِينَ أَرَدْتُ غَرَسْتُ كَرَامَتَهُمْ بِيَدِى وَخَتَمْتُ عَلَيْهَا فَلَمْ تَرَ عَيْنٌ وَلَمْ تَسْمَعْ أُذُنٌ وَلَمْ يَخْطُرْ عَلَى قَلْبِ بَشَرٍ». قَالَ وَمِصْدَاقُهُ فِى كِتَابِ اللَّهِ عز و جل (فَلاَ تَعْلَمُ نَفْسٌ مَا أُخْفِىَ لَهُمْ مِنْ قُرَّةِ أَعْيُنٍ) الآيَةَ.

 
Muğira ibn Şubə[1] (Allah ondan razı olsun) rəvayət edir ki, Allah Elçisi - salləllahu aleyhi və səlləm - demişdir: “Musa Rəbbindən: “Cənnət əhlindən ən aşağı mərtəbəyə sahib olan kimdir?”- deyə soruşdu. Allah buyurdu: “Cənnət əhli Cənnətə daxil olduqdan sonra bir kişi gələcək və ona: “Cənnətə daxil ol!”- deyiləcək. O da: “Ey Rəbb! Necə daxil olum ki, artıq insanlar daxil olub yerlərini tutmuş və alacaqlarını da almışlar”- deyə cavab verəcək. Ona: “Dünya hökmdar­larından birinin mül­kü qədər mülkünün olmasını istərdinmi?”- deyiləcək. O da: “İstərdim, ey Rəbb!”- deyə cavab verəcək. Allah ona: “İstədiyin və bir o qədər də, bir o qədər də, bir o qədər də, bir o qədər də sənindir”- buyuracaq, beşincidə: “Razı qaldım, ey Rəbb!”- deyəcək. Allah: “Bu və üstəlik on misli qədər də sənindir. Həmçinin nəfsinin istədiyi və gözünə xoş gələn hər şey sənindir”- deyə buyuracaq. O: “Razı qaldım, ey Rəbb!”- deyə cavab verəcək. Musa (ona salam olsun): “Ey Rəbb! Bəs onlardan ən yüksək mər­təbəyə sahib olanlar kimdir?”- deyə soruşdu. Allah buyurdu: “Onlar Mənim seçdiyim, Öz Əlimlə kəramət məqamına yüksəltdiyim və kəra­mətlərinin dəyişməyəcəyinə hökm verdiyim kəslərdir. Onlar üçün heç bir gözün görmədiyi, heç bir qulağın eşitmədiyi və heç bir bəşər övladının ağlına belə gətirmədiyi nemətlər hazırladım”. Uca Allahın Kitabında bunun təsdiqi: “Etdikləri əməllərin mükafatı kimi onlar üçün gözlərinə sevinc gətirəcək nələr saxlandığını heç kəs bilmir” (əs-Səcdə, 17) - ayəsidir”.[2]
 

عَنْ هَمَّامِ بْنِ مُنَبِّهٍ  Sقَالَ هَذَا مَا حَدَّثَنَا أَبُو هُرَيْرَةَ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ r. فَذَكَرَ أَحَادِيثَ مِنْهَا وَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ «إِنَّ أَدْنَى مَقْعَدِ أَحَدِكُمْ مِنَ الْجَنَّةِ أَنْ يَقُولَ لَهُ تَمَنَّ. فَيَتَمَنَّى وَيَتَمَنَّى فَيَقُولُ لَهُ هَلْ تَمَنَّيْتَ فَيَقُولُ نَعَمْ. فَيَقُولُ لَهُ فَإِنَّ لَكَ مَا تَمَنَّيْتَ وَمِثْلَهُ مَعَهُ»....«وَيُذَكِّرُهُ اللَّهُ سَلْ كَذَا وَكَذَا فَإِذَا انْقَطَعَتْ بِهِ الأَمَانِىُّ قَالَ اللَّهُ هُوَ لَكَ وَعَشَرَةُ أَمْثَالِهِ - قَالَ - ثُمَّ يَدْخُلُ بَيْتَهُ فَتَدْخُلُ عَلَيْهِ زَوْجَتَاهُ مِنَ الْحُورِ الْعِينِ فَتَقُولاَنِ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِى أَحْيَاكَ لَنَا وَأَحْيَانَا لَكَ - قَالَ - فَيَقُولُ مَا أُعْطِىَ أَحَدٌ مِثْلَ مَا أُعْطِيتُ

 
Həmmam ibn Münəbbih[3] (Allah ona rəhm etsin): “Bu, Əbu Hureyranın (Allah ondan razı olsun) Allah Elçisin­dən- salləllahu aleyhi və səlləm - bizə rəvayət etdikləridir”– demiş və bir çox hədislər zikr etmişdir. Onlardan biri budur: “Allah Elçisi - salləllahu aleyhi və səlləm - demişdir: “Hər hansı birinizin Cənnətdəki ən aşağı məqamı ona: “(Nə diləyirsən,) dilə!”– deyilməsidir. O da (istədiyini) diləyəcək. Sonra ona: “Dilə­dinmi?”– deyiləcək. O: “Bəli!”– deyə cavab verdikdə ona: “İstə­dik­lərin və bir o qədəri də sənindir”- deyiləcək”.[4] Başqa rəva­yətdə bu əlavələr vardır: “…(Allah o adama): “Bunları da istə!”- deyə xatırladacaq. İstədikləri qurtardıqdan son­ra Allah: “İstədik­lərinin hamısı və onların on misli də sənin­dir!”- deyəcək. Allah Elçisi salləllahu aleyhi və səlləm buyurdu: “Sonra adam (Cənnətdəki) evinə girəcək və yanına iri gözlü hurilərdən olan iki zövcəsi daxil olub deyəcəklər: “Səni bizim üçün və bizi də sənin üçün dirildən Allaha həmd olsun!” Həmin adam deyəcək: “Mənə verilən qədər (nemət) heç bir kəsə verilməmişdir”.[5]

 
[1] Əbu İsa Muğira ibn Şobə ibn Əbu Amir (Allah ondan razı olsun) Peyğəmbərin ﷺ səhabəsidir. Hicrətin 50-ci ilində yetmiş yaşında vəfat etmişdir.
[2] Muslim, 189, 276, 485.
[3] Əbu Uqbə Həmmam ibn Munəbbih ibn Kamil əl-Yəməni (Allah ona rəhm etsin) tabiinlərin məşhurlarındandır. Hicrətin 131-ci ilində vəfat etmişdir.
[4] Muslim, 268, 453, 471.
[5] Muslim, 311/ 188 (275, 482).