Rəhbərlərə haram olan məsələlərdə tabeçilik yoxdur - ən-Nisa 59 - cu ayə

    06.11.2018
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ فَإِنْ تَنَازَعْتُمْ فِي شَيْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَالرَّسُولِ إِنْ كُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ ذَلِكَ خَيْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلًا

 
“Ey iman gətirənlər! Allaha və Elçisinə itaət edin, həm də özünüzdən olan rəhbərlərə şəriətə uyğun şəkildə itaət edin. Əgər bir şey haqqında mübahisə etsəniz, Allaha və Axirət gününə inanırsınızsa, Allaha və Onun Elçisinə müraciət edin. Bu, sizin üçün daha xeyirli və nəticə etibarilə daha yaxşıdır”
 

عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ - رضى الله عنهما - {أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِى الأَمْرِ مِنْكُمْ} . قَالَ نَزَلَتْ فِى عَبْدِ اللَّهِ بْنِ حُذَافَةَ بْنِ قَيْسِ بْنِ عَدِىٍّ ، إِذْ بَعَثَهُ النَّبِىُّ - صلى الله عليه وسلم - فِى سَرِيَّةٍ .

 
Rəvayət edilir ki, İbn Abbas (Allah ondan razı olsun) bu ayə "Allaha və Elçisinə itaət edin, həm də özünüzdən olan rəhbərlərə şəriətə uyğun şəkildə itaət edin..." (ən-Nisa, 59) haqda demişdir: "Abdullah ibn Huzafə ibn Qeys ibn Adiyy (Allah ondan razı olsun) barəsində nazil olmuş­dur. Peyğəmbər - salləllahu aleyhi və səlləm - onu bir dəstə üçün başçı təyin edib göndərən zaman onun barəsində bu ayə nazil oldu”.
 
əl-Buxari, 4584; ət-Tirmizi, 1672; ən-Nəsai, 4194; İbn Cərir ət-Tabəri “Cəmiul-Bəyən” 9858; əş-Şəukani “Fəthul-Qadir” 2/166; İbn Kəsir “Təfsir” 2/342.
 
Hədisin izahı

 
عَنْ عَلِىٍّ - رضى الله عنه - قَالَ بَعَثَ النَّبِىُّ - صلى الله عليه وسلم - سَرِيَّةً فَاسْتَعْمَلَ رَجُلاً مِنَ الأَنْصَارِ ، وَأَمَرَهُمْ أَنْ يُطِيعُوهُ ، فَغَضِبَ فَقَالَ أَلَيْسَ أَمَرَكُمُ النَّبِىُّ - صلى الله عليه وسلم - أَنْ تُطِيعُونِى . قَالُوا بَلَى . قَالَ فَاجْمَعُوا لِى حَطَبًا . فَجَمَعُوا ، فَقَالَ أَوْقِدُوا نَارًا . فَأَوْقَدُوهَا ، فَقَالَ ادْخُلُوهَا . فَهَمُّوا ، وَجَعَلَ بَعْضُهُمْ يُمْسِكُ بَعْضًا ، وَيَقُولُونَ فَرَرْنَا إِلَى النَّبِىِّ - صلى الله عليه وسلم - مِنَ النَّارِ . فَمَا زَالُوا حَتَّى خَمَدَتِ النَّارُ ، فَسَكَنَ غَضَبُهُ ، فَبَلَغَ النَّبِىَّ - صلى الله عليه وسلم - فَقَالَ « لَوْ دَخَلُوهَا مَا خَرَجُوا مِنْهَا إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ ، الطَّاعَةُ فِى الْمَعْرُوفِ »

 
Rəvayət edilir ki, Əli (ibn Əbu Talib - Allah ondan razı olsun) demişdir: “(Bir dəfə) Peyğəmbər - salləllahu aleyhi və səlləm - ən­sardan birisini bir dəstəyə başçı təyin edib onları (döyüşə) göndərdi və on­­lara (əmirə) tabe olmağı buyurdu. (Yolda) həmin adam qəzəbləndi və on­la­ra dedi: “Məgər Peyğəmbər - salləllahu aleyhi və səlləm - sizə mənə itaət etməyi əmr etməmişdimi?” On­lar: “Elədir!”– dedilər. Onda o, onlara: “Elə isə mənim üçün odun yı­ğın!”– deyə buyurdu, onlar da (lazımi qədər odun) yığdılar. Sonra (onlara): “Od qa­la­yın!”– dedi, onlar da od qaladılar. (Axırda) onlara: “Girin oda!”– dedi. (Əv­vəl onlar oda) girmək istədilər, lakin sonra bir-birilərinin qolundan dar­tıb dedi­lər: “Biz atəşdən xilas olmaq üçün Peyğəmbərə - salləllahu aleyhi və səlləm - tabe olmuşuq.” On­lar alov səngiyə­nədək və (əmirin) qəzəbi soyuyanadək tutduqları möv­qe­də qal­dılar. Bu xəbər Peyğəmbərə - salləllahu aleyhi və səlləm - çatdıqda o dedi: “Əgər onlar atəşə gir­səydilər, Qiya­mət gününədək oradan çıxa bilməzdilər. (Yalnız) şəriətin bu­yur­duğuna itaət etmək gərəkdir!”
 
əl-Buxari, 4340; Əbu Avanə “Musnəd” 7117.