Türbəsi Beyləqanda yerləşən Cərcis adlı peyğəmbər həyatda mövcud olmuşdur?

    10.12.2019
Sual: 
Əssalamü aleykum Cərcis adda peyğəmbər varmı? Və Beyləqanda var türbəsi
Cavab: 
Və aleykum Salam. Səhih tarixi mənbələrdə Beyləqanda türbəsinin olduğu iddia olunan şəxsin Cərcis adlı bir peyğəmbər olması barədə hər hansı bir məlumat bildirilməmişdir. Qurani-Kərimdə adları çəkilən 25 peyğəmbərin arasında da onun adı qeyd olunmur. Həmçinin, Peyğəmbərimiz (ona və ailəsinə Allahın salavatı və salamı olsun) belə bir peyğəmbər barədə bizə məlumat verməmişdir. Bəzi mənbələr bu şəxsin İsa peyğəmbərdən (ona salam olsun!) sonra gəldiyini iddia edirlər, halbuki Peyğəmbərimiz (ona və ailəsinə Allahın salavatı və salamı olsun) İsa ilə onun arasında peyğəmbər olmadığını bildirmişdir. Əbu Hureyra (Allah ondan razı olsun) demişdir: “Mən Peyğəmbərin (Allahın ona salavatı və salamı olsun) belə dedi­yini eşitmişəm: "İnsanların Mər­yəm oğluna ən yaxın olanı mənəm. (Ümu­miy­yətlə) peyğəmbərlər ata bir, ana ayrı (yəni əqidələri bir, şəriət qayda-qanunları isə ayrı) övladlardır. Mənimlə onun arasın­da heç bir peyğəmbər olmamışdır" (əl-Buxari, 3442. Muslim, 2365). Bəzi tarixçilər onun peyğəmbər deyil, İsa peyğəmbərin (ona salam olsun) həvarilərindən (səhabələrindən) birinin tələbəsi olduğunu və xristianlığı yaymaq məqsədilə bu ərazilərə gəldiyini yazırlar. Deyilənə görə onun əsil adı "Corcios" olmuşdur. Hər bir halda bu şəxs nə qədər əməlisaleh olsa da, aləmlərə rəhmət olaraq göndərilən Muhəmməd peyğəmbərdən üstün ola bilməz. Peyğəmbərimiz (ona və ailəsinə Allahın salavatı və salamı olsun) vəfat etdikdən sonra öz qəbrini ibadətgaha çevirməyi qadağan edərək belə buyurmuşdur: "Qəbrimi ziyarətgaha çevirməyin! Mənə sa­lavat deyin! Əlbəttə, harada olsanız salavatı­nız mənə yetişəcək!" (Əbu Davud, 2/218; Əhməd, 2/367).
Başqa bir hədisdə isə demişdir: "Allah yəhudilərə və xristianlara lənət eləsin! On­lar peyğəmbər­ləri­nin qəbirlərini ibadətgaha çevirmiş­lər".
Aişə (Allah ondan razı olsun) demişdir: "Peyğəməbər (ona və ailəsinə Allahın salavatı və salamı olsun) bu sözü deməsəydi, müsəlmanlar onun nəşini açıq yerdə dəfn edərdilər. Lakin mən onun qəbrinin ibadətgaha çevrilmə­sin­dən qorxu­ram". (Səhih əl-Buxari, 1330; Səhih Muslim, 529). 
Aişə (Allah ondan razı olsun) rəvayət edir ki, Ummu Həbibə və Ummu Sələmə Həbə­şis­tanda gör­dükləri və içərisində rəsmlər olan kilsə haqqında Peyğəmbərə (ona və ailəsinə Allahın salavatı və salamı olsun) xəbər verdikdə Peyğəmbər belə demişdir: "Onlar içərilərin­dən əmə­lisaleh bir adam öldükdə onun qəbri üstündə məbəd tikir və (divarlarında) həmin rəsmləri çəkirlər. Qiyamət günü onlar Allah yanında yaradıl­mışların ən pisi olacaqlar" (əl-Buxari, 427). 
Cabir (Allah ondan razı olsun) belə rəvayət edir: "Peyğəmbər qəbri hündür etməyi, qəbrin üzərində oturmağı, tikili tikməyi, qəbri artırmağı və ya üzərinə yazmağı qadağan etmişdir". (Əbu Davud, 3219).

Əbul-Həyyac əl-Əsədi (Allah ondan razı olsun) belə demişdir: "Əlinin (Allah ondan razı olsun) xilafəti dövründə bir gün o mənə belə dedi: "Ey Əbul-Həyyac! Vaxtilə Peyğəmbərin məni vəzifələndirdiyi bir iş ilə indi mən səni vəzifələndirmək istəyirəm. Get və dağıtmadığın bir heykəl (ibadət məqsədilə yaradılan bir büt), yerlə bir  etmədiyin hündür bir qəbir buraxma!" (Səhih Muslim, 969; Əbu Davud, 3218). 

Bu səhih hədislərdən göründüyü kimi İslam dini kimliyindən asılı olmayaraq qəbirlərin üstündə türbə, məscid və ya hər hansı bir tikili tikməyi qadağan etmişdir. Bu qadağa heç də qəbir sahibinə hörmətsizlik sayılmamalıdır. Çünki məhz İslam dini insana həm sağlığında, həm də ölümündən sonra hörmət edir. Bu qadağa qəbirləri ziyarətə gələnlərin bir müddətdən sonra Allaha şərik qoşmağa meyl etmələrinin qarşısını almaq məqsədi daşıyır. Belə ki, qəbirləri bəzəmək və üzərində türbələr tikmək ilk şirkin (Allaha şərik qoşmağın) meydana gəlməsinə səbəb olmuşdur. Günümüzdə İslam ölkələrinin əksəriyyətində bir çox avam, dindar insanlar bu böyük günaha mübtəla olmuşlar. Onlar qəbirləri tez-tez ziyarət edərək dünyadan ruh aləminə köçmüş, əməlləri kəsilmiş, çağıranı eşitməyən, nə zərər, nə də fayda verə bilən ölülərə dua edir, onların qarşısında zəlil olaraq qurban kəsir, nəzir deyirlər. Halbuki onlar bu ibadətləri yalnız ibadətə layiq, tək və şəriksiz olan Allaha həsr etməlidirlər. Çünki bu, İslamın "lə iləhə illəllah" (Allahdan başqa ibadətə layiq haqq məbud yoxdur) kəlməsi ilə ifadə olunan tövhid prinsipidir. Müsəlman namaz qılarkən hər dəfə əl-Fatihə surəsini oxuyanda: "Biz yalnız Sənə ibadət edir və yalnız Səndən kömək diləyirik" (əl-Fatihə, 5) - deyir. Bu ayənin mənası odur ki, biz bütün ibadətləri yalnız Allaha aid edirik. Dualarımızda yalnız Allaha üz tuturuq, qurbanı yalnız Allah üçün kəsirik, Uca Allahın bizə əmr etdiyi Kəbəni Ona ibadət məqsədilə təvaf edirik. Uca Allahın buyurduğu kimi: "De: “Şübhəsiz ki, mə­nim nama­zım da, qurbanım da, hə­ya­tım da, ölü­müm də aləm­lə­rin Rəbbi Allah üçün­dür! Onun heç bir şəriki yox­dur. Mə­nə belə buyurul­muş­dur və mən müsəl­manların birinci­siyəm”. De: “Allah hər şeyin Rəbbi ol­duğu halda, mən On­dan baş­qa məbud­mu axtaraca­ğam?” Hər kəsin qazandığı gü­­nah yalnız öz əley­hinədir. Heç bir gü­nahkar baş­qasının güna­hını daşı­maz. Son­ra isə dönü­şünüz Rəbbinizə olacaq və O, ixtilafa düşdüyünüz mə­sə­lələr barədə sizə xəbər verəcəkdir" (əl-Ənam, 162-164).

Həmçinin, İslam dinində şəriətin icazə verdiyi üç məsciddən başqa yerlərə ziyarət məqsədilə getmək qadağan edilmişdir. Bu üç məscid Məkkədəki Məscidul-Haram, Mədinədəki Peyğəmbər məscidi və Qüdsdəki (Yerusəlimdə yerləşən) Məscidül-Əqsadır. Peyğəmbərimiz (ona və ailəsinə Allahın salavatı və salamı olsun) bu xüsusda demişdir: "Üç məsciddən başqa heç bir yerə ibadət məqsədi ilə səfər etmək olmaz: bu – Məscidülhəram, Peyğəmbərin məscidi və Məscidül-Əqsadır.” (əl-Buxari, 1189). 

 

Teqlər: 
Paylaş: