İnsan öldükdən sonra hansı əməllərdən xeyir görür?
Ölən insan başqalarının etdiyi bu əməllərdən xeyir görür:
- Müsəlmanın onun üçün dua etməsi: Uca Allah buyurur: «Onlardan sonra gələnlər belə deyirlər: “Ey Rəbbimiz! Bizi və bizdən əvvəlki iman gətirmiş (din) qardaşlarımızı bağışla. Bizim qəlblərimizdə iman gətirənlərə qarşı kinə (həsədə) yer vermə. Ey Rəbbimiz! Sən, həqiqətən, şəfqətlisən, mərhəmətlisən!”»[1].
- Həmçinin Peyğəmbər (S.A.V.) demişdir: «Müsəlmanın kimsənin digər qardaşı üçün qeybən etdiyi dua məqbuldur. Onun başı üzərində təyinat verilmiş bir mələk dayanar. Hər dəfə qardaşı üçün x(A.R.O.) ölən adamın əvəzinə iki dinarlıq borcunu ödəməsi[2] hədisi dəlildir.
Onun vəd etdiyi nəziri ödəmək: Bu oruc tutmaq və ya başqa əməl ola bilər. Demək Səd ibn Ubadə (A.R.O.) deyir ki, mən Peyğəmbərə (S.A.V.): Anam ölüb, amma boynunda nəzir qalıb – deyərək ondan fitva eyirli dua etdikdə təyinat verilmiş mələk belə deyər: Amin, sənin üçün də onun mislində olsun!»[3]
3. Kiminsə onun borcunu ödəməsi: Bu məsələyə, Əbu Qatadənin aldım. O dedi: «Onun əvəzinə sən ödə»[4].
4. Əməlisaleh övladın gördüyü yaxşı işlər:
Uca Allah buyurur: «İnsana ancaq öz zəhməti (səyi, çalışması, əməli) qalar!»[5]
Peyğəmbər (S.A.V.) deyir: «İnsanın ən gözəl yeməyi, onun öz qazancıdır. Həqiqətən övladı da onun qazancındandır»[6]..
5. Ölən insanın özündən sonra qoyub getdiyi yaxşı izlər və daimi sədəqələr:
Əbu Hureyrə (A.R.O.) Peyğəmbərin (S.A.V.) belə dediyini rəvayət edir: «İnsan öldükdə bütün əməlləri dayanır. Yalnız üç əməli istisnadır: daimi qalan sədəqə, öyrətdiyi faydalı elm, yaxud onun üçün dua edən əməlisaleh övlad»[7].