ət-Tövbə surəsi 79 – ci ayə

    16.04.2019
الَّذِينَ يَلْمِزُونَ الْمُطَّوِّعِينَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ فِي الصَّدَقَاتِ وَالَّذِينَ لَا يَجِدُونَ إِلَّا جُهْدَهُمْ فَيَسْخَرُونَ مِنْهُمْ سَخِرَ اللَّهُ مِنْهُمْ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ

 
“Möminlərdən könüllü surətdə sədəqə verənlərə və çətinliklə tapdıqlarını verənlərə eyib tutanları, onları məsxərəyə qoyanları, Allah məsxərəyə qoyacaqdır. Onları ağrılı-acılı bir əzab gözləyir”
 

عَنْ أَبِي مَسْعُودٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ لَمَّا نَزَلَتْ آيَةُ الصَّدَقَةِ كُنَّا نُحَامِلُ فَجَاءَ رَجُلٌ فَتَصَدَّقَ بِشَيْءٍ كَثِيرٍ فَقَالُوا مُرَائِي وَجَاءَ رَجُلٌ فَتَصَدَّقَ بِصَاعٍ فَقَالُوا إِنَّ اللَّهَ لَغَنِيٌّ عَنْ صَاعِ هَذَا فَنَزَلَتْ {الَّذِينَ يَلْمِزُونَ الْمُطَّوِّعِينَ مِنْ الْمُؤْمِنِينَ فِي الصَّدَقَاتِ وَالَّذِينَ لَا يَجِدُونَ إِلَّا جُهْدَهُمْ} الْآيَةَ

 
Əbu Məsud (Allah ondan razı olsun) rəvayət edir ki, sədəqə barəsində ayə (ət-Tövbə, 103) nazil olduğu zaman biz bir-birimizə borc verirdik. Bir nəfər (Əbu Hil) kasıblara çoxlu sədəqə verdi və münafiqlər: “O riyakardır!”- dedilər. Başqa bir kimsə də gətirib bir “saa” sədəqə verdikdə, onlar: “Allahın bir “saa” sədəqəyə eh­tiyacı yoxdur!”- dedilər. Uca Allah da bu ayəni nazil et­di: “Möminlərdən könüllü surətdə sədəqə verənlərə və çətinliklə tapdıqlarını verənlərə eyib tutanları, onları məsxərəyə qoyanları, Allah məsxərəyə qoyacaqdır. Onları ağrılı-acılı bir əzab gözləyir” (ət-Tövbə, 79)”.
 
əl-Buxari, 1326, 1415; Muslim, 1692, 2402.
 

عَنْ عُمَرَ بْنِ أَبِي سَلَمَةَ ، عَنْ أَبِيهِ : أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ : تَصَدَّقُوا فَإِنِّي أُرِيدُ أَنْ أَبْعَثَ بَعْثًا ، قَالَ : فَقَالَ عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ عَوْفٍ : يَا رَسُولَ اللَّهِ ، إِنَّ عِنْدِي أَرْبَعَةَ آلاَفٍ : أَلْفَيْنِ أُقْرِضُهُمَا اللَّهَ ، وَأَلْفَيْنِ لِعِيَالِي . قَالَ : فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ : بَارَكَ اللَّهُ لَكَ فِيمَا أَعْطَيْتَ ، وَبَارَكَ لَكَ فِيمَا أَمْسَكْتَ فَقَالَ رَجُلٌ مِنَ الأَنْصَارِ : وَإِنَّ عِنْدِي صَاعَيْنِ مِنْ تَمْرٍ ، صَاعًا لِرَبِّي ، وَصَاعًا لِعِيَالِي ، قَالَ : فَلَمَزَ الْمُنَافِقُونَ ، وَقَالُوا : مَا أَعْطَى ابْنُ عَوْفٍ هَذَا إِلاَّ رِيَاءً ، وَقَالُوا : أَوَلَمْ يَكُنِ اللَّهُ غَنِيًّا عَنْ صَاعِ هَذَا ، فَأَنْزَلَ اللَّهُ : {الَّذِينَ يَلْمِزُونَ الْمُطَّوِّعِينَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ} إِلَى آخِرِ الآيَةِ.

 
Ömər ibn Əbu Sələmə atasından rəvayət edir ki, Allah Elçisi - sallallahu aleyhi və səlləm - buyurdu: “Sədəqə verin, çünki mən (kömək üçün) ərzaq göndərmək istəyirəm”. Abdur-Rahmən ibn Auf dedi: “Ey Allahın Elçisi, mənim dörd minim var. İki min Allaha borc verirəm, iki min də ailəm üçündür”. Allah Elçisi - sallallahu aleyhi və səlləm - buyurdu: “Allah verdiyinə görə sənə bərəkət versin, saxladığına görə də sənə bərəkət versin”. Ənsardan olan bir kişi dedi: “Mənim iki ovuc xurmam var; bir ovuc Rəbbim üçün, bir ovuc da ailəm üçündür”. Münafiqlər onları məsxərəyə qoyaraq dedilər: “İbn Auf bunları yalnız riya xatirinə verdi”. Həmçinin, dedilər: “Məgər Allahın bunun bir ovucuna ehtiyacı varmı?” Allah da bu ayəni nazil etdi: “Möminlərdən könüllü surətdə sədəqə verənlərə və çətinliklə tapdıqlarını verənlərə eyib tutanları, onları məsxərəyə qoyanları, Allah məsxərəyə qoyacaqdır. Onları ağrılı-acılı bir əzab gözləyir” (ət-Tövbə, 79)”.
 
ət-Tabəri “Cəmiul-Bəyən” 17010, 17092; İbn Kəsir “Təfsir” 4/187. Ali Nasr və əl-Hilali həsən olduğunu bildirmişlər.
 

عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ ، قَوْلُهُ : {الَّذِينَ يَلْمِزُونَ الْمُطَّوِّعِينَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ فِي الصَّدَقَاتِ} قَالَ : جَاءَ عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ عَوْفٍ بِأَرْبَعِينَ أُوقِيَّةً مِنْ ذَهَبٍ إِلَى النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ، وَجَاءَهُ رَجُلٌ مِنَ الأَنْصَارِ بِصَاعٍ مِنْ طَعَامٍ ، فَقَالَ بَعْضُ الْمُنَافِقِينَ : وَاللَّهِ مَا جَاءَ عَبْدُ الرَّحْمَنِ بِمَا جَاءَ بِهِ إِلاَّ رِيَاءً ، وَقَالُوا : إِنْ كَانَ اللَّهُ وَرَسُولُهُ لَغَنِيَّيْنِ عَنْ هَذَا الصَّاعِ.

 
Rəvayət edilir ki, İbn Abbas (Allah ondan razı olsun) “Möminlərdən könüllü surətdə sədəqə verənlərə və çətinliklə tapdıqlarını verənlərə eyib tutanları, onları məsxərəyə qoyanları, Allah məsxərəyə qoyacaqdır. Onları ağrılı-acılı bir əzab gözləyir” (ət-Tövbə, 79) ayəsi haqda demişdir: “Abdur-Rahmən ibn Auf qırx uqiyə qızılı (sədəqə üçün) Peyğəmbərə - sallallahu aleyhi və səlləm - gətirdi. Həmçinin, ənsardan olan bir kişi bir ovuc yeyinti məhsulu gətirdi. Bu zaman bəzi münafiqlər dedilər: “Allaha and olsun ki, Abdur-Rahmən onları yalnız riya etmək xatirinə gətirdi”. Digərləri isə dedilər: “Allahın və Onun Elçisinin gətirilən bu bir ovuca ehtiyacı yoxdur”.
 
ət-Tabəri “Cəmiul-Bəyən” 17003, 17085; İbn Əbu Hatim “Təfsir” 10506. Ali Nasr və əl-Hilali həsən olduğunu bildirmişlər.