əl-Furqan surəsi 27 – 29 - cu ayələr

    02.05.2019
وَيَوْمَ يَعَضُّ الظَّالِمُ عَلَى يَدَيْهِ يَقُولُ يَا لَيْتَنِي اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِيلًا * يَا وَيْلَتَى لَيْتَنِي لَمْ أَتَّخِذْ فُلَانًا خَلِيلًا * لَقَدْ أَضَلَّنِي عَنِ الذِّكْرِ بَعْدَ إِذْ جَاءَنِي وَكَانَ الشَّيْطَانُ لِلْإِنْسَانِ خَذُولًا

 
“Həmin gün zalım kimsə barmaqlarını dişləyərək deyəcəkdir: “Kaş ki, mən Peyğəmbərin yolunu tutub gedəydim! Vay halıma! Kaş ki, filankəslə dost olmayaydım! Çünki Zikr (Quran) mənə çatdıqdan sonra o məni ondan uzaqlaşdırdı”. Həqiqətən, şeytan insanı tənha qoyub qaçandır”
 

عن ابن عباس : أن أبا معيط كان يجلس مع النبي صلى الله عليه وسلم بمكة لا يؤذيه ، وكان رجلاً حليماً ، وكان بقية قريش إذا جلسوا معه آذوه ، وكان لأبي معيط خليل غائب عنه بالشام ، فقالت قريش : صبأ أبو معيط ، وقدم خليله من الشام ليلاً ، فقال لامرأته : ما فعل محمد مما كان عليه؟ فقالت : أشدّ ما كان أمراً ، فقال : ما فعل خليلي أبو معيط؟ فقالت : صبأ ، فبات بليلة سوء ، فلما أصبح أتاه أبو معيط ، فحياه ، فلم يردّ عليه التحية ، فقال : مالك لا تردّ عليّ تحيتي؟ ، فقال : كيف أردّ عليك تحيتك ، وقد صبوت؟ قال : أو قد فعلتها قريش؟ قال نعم ، قال : فما يبريء صدورهم إن أنا فعلته؟ قال : تأتيه في مجلسه فتبزق في وجهه ، وتشتمه بأخبث ما تعلم من الشتم ، ففعل فلم يردّ رسول الله صلى الله عليه وسلم على أن مسح وجهه من البزاق ، ثم التفت إليه فقال : « إن وجدتك خارجاً من جبال مكة أضرب عنقك صبراً » ، فلما كان يوم بدر ، وخرج أصحابه أبى أن يخرج ، فقال له أصحابه : أخرج معنا ، قال : وعدني هذا الرجل إن وجدني خارجاً من جبال مكة أن يضرب عنقي صبراً ، فقالوا : لك جمل أحمر لا يدرك ، فلو كانت الهزيمة طرت عليه ، فخرج معهم ، فلما هزم الله المشركين ، وحمل به جمله في جدود من الأرض ، فأخذه رسول الله صلى الله عليه وسلم أسيراً في سبعين من قريش ، وقدم إليه أبو معيط ، فقال : أتقتلني من بين هؤلاء؟ قال : « نعم بما بزقت في وجهي » ، فأنزل الله في أبي معيط : {وَيَوْمَ يَعَضُّ الظالم على يَدَيْهِ} إلى قوله : {وَكَانَ الشيطان للإنسان خَذُولاً}.

 
Rəvayət edilir ki, İbn Abbas (Allah ondan razı olsun) demişdir: “Əbu Muit çox mülayim adam olduğu üçün Peyğəmbərlə - sallallahu aleyhi və səlləm - birgə olarkən ona əziyyət ver­məzdi. Digər qüreyşlilər isə Peyğəm­bərin - sallallahu aleyhi və səlləm - yanında olduqda ona əziyyət verərdilər. Əbu Muitin sevimli bir dostu Şamda idi. Qüreyşlilər dedilər: “Əbu Muit dinindən dönmüşdür!” Əbu Muitin dostu gecə ikən Şamdan qayıtdı və həyat yoldaşına dedi: “Məhəmməd nə edir? Yenə öz fəaliyyətini davam etdirirmi?” O dedi: “Əvvəlkindən də artıq davam etdirməkdədir”. O: “Bəs dostum Əbu Muit nə edir?”- deyə soruşdu. Zövcəsi dedi: “O dinindən dönmüş­dür!” O, gecəni çox narahat yatdı və səhəri gün Əbu Muitin yanına gəldi. Əbu Muit ona salam verdikdə, onun salamı­nı almadı. Əbu Muit dedi: “Sənə nə olub ki mənim salamımı almır­san?!” O dedi: “Salamını necə alım ki, artıq sən dinindən dönmüsən”. Əbu Muit dedi: “Bunu sənə Qüreyş deyib?” O dedi: “Bəli!” Əbu Muit dedi: “Mən nə edim ki, onların qəlbləri rahatlaşsın?” O dedi: “Sən onun yanına gedib üzünə tüpürməli və pis söyüşlə onu təhqir etməlisən”. O belə də etdi. Peyğəmbər - sallallahu aleyhi və səlləm - isə üzünü silib ona tərəf baxdı və dedi: “Əgər səni Məkkə dağlarından kənarda tutsam boynunu vuracağam!” Bədr günü müşriklər döyüşə gedərkən o, döyüşdən imtina etdi. Dostları ona: “Gəl bizimlə gedək!”- deyə təklif etdikdə, o dedi: “O kişi (Mə­həmməd - sallallahu aleyhi və səlləm) vəd etmişdir ki, məni Mək­kə dağ­larından kənarda tutsa boynumu vuracaq”. Onlar dedi­lər: “Sə­nin elə bir qırmızı dəvən var ki, o, ona çata bilməz. Əgər məğlub olarıqsa, dəvəni minib qaçarsan”. O onlarla birgə döyüşə getdi. Allah müşrikləri məğlub etdikdə isə dəvəsi onu düz bir yer­də palçığa saldı. Peyğəmbər - sallallahu aleyhi və səlləm - yetmiş qüreyşli ilə birlikdə onu da əsir götürdü. Əbu Muit onun yanına gəldikdə de­di: “Bunların içərisindən yalnız məni öldürəcəksən?!” Peyğəmbər - səllallahu aleyhi və səlləm - dedi: “Bəli, çünki üzümə tüpürmü­sən!” Uca Allah da bu ayələri nazil etdi: “Həmin gün zalım kimsə barmaqlarını dişləyərək deyəcəkdir: “Kaş ki, mən Peyğəmbərin yolunu tutub gedəydim! Vay halıma! Kaş ki, filankəslə dost olmayaydım! Çünki Zikr (Quran) mənə çatdıqdan sonra o məni ondan uzaqlaşdırdı”. Həqiqətən, şeytan insanı tənha qoyub qaçandır” (əl-Furqan, 27-29)”.
      
əs-Suyuti “əd-Durrul-Mənsur” 11/163; əş-Şəukani “Fəthul-Qadir” 5/276. Şeyx Muqbil səhih olduğunu bildirmişdir.