əl-Fəth surəsi 1 – 5 – ci ayələr

    09.05.2019
إِنَّا فَتَحْنَا لَكَ فَتْحًا مُبِينًا % لِيَغْفِرَ لَكَ اللَّهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِكَ وَمَا تَأَخَّرَ وَيُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكَ وَيَهْدِيَكَ صِرَاطًا مُسْتَقِيمًا * وَيَنْصُرَكَ اللَّهُ نَصْرًا عَزِيزًا % هُوَ الَّذِي أَنْزَلَ السَّكِينَةَ فِي قُلُوبِ الْمُؤْمِنِينَ لِيَزْدَادُوا إِيمَانًا مَعَ إِيمَانِهِمْ وَلِلَّهِ جُنُودُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَكَانَ اللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمًا * لِيُدْخِلَ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا وَيُكَفِّرَ عَنْهُمْ سَيِّئَاتِهِمْ وَكَانَ ذَلِكَ عِنْدَ اللَّهِ فَوْزًا عَظِيمًا

 
“Həqiqətən, Biz sənə aydın bir qələbə verdik ki, Allah sənin əvvəlki və sonrakı günahlarını bağışlasın, sənə olan nemətini tamamlasın, səni düz yola yönəltsin və Allah sənə böyük bir qələbə ilə kömək etsin. Möminlərin imanı üstünə iman artırmaq üçün onların qəlbinə rahatlıq göndərən Odur. Göylərin və yerin orduları Allahındır. Allah Biləndir, Müdrikdir. Bu ona görədir ki, Allah mömin kişiləri və mömin qadınları içində əbədi qalacaqları, ağacları altından çaylar axan Cənnət bağlarına daxil etsin və onların günahlarından keçsin. Bu, Allah yanında böyük müvəffəqiyyətdir”
  
عَنْ زَيْدِ بْنِ أَسْلَمَ عَنْ أَبِيهِ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم كَانَ يَسِيرُ فِى بَعْضِ أَسْفَارِهِ ، وَعُمَرُ بْنُ الْخَطَّابِ يَسِيرُ مَعَهُ لَيْلاً ، فَسَأَلَهُ عُمَرُ بْنُ الْخَطَّابِ عَنْ شَىْءٍ فَلَمْ يُجِبْهُ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم ثُمَّ سَأَلَهُ فَلَمْ يُجِبْهُ ، ثُمَّ سَأَلَهُ فَلَمْ يُجِبْهُ وَقَالَ عُمَرُ بْنُ الْخَطَّابِ ثَكِلَتْكَ أُمُّكَ يَا عُمَرُ ، نَزَرْتَ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم ثَلاَثَ مَرَّاتٍ ، كُلُّ ذَلِكَ لاَ يُجِيبُكَ . قَالَ عُمَرُ فَحَرَّكْتُ بَعِيرِى ثُمَّ تَقَدَّمْتُ أَمَامَ الْمُسْلِمِينَ ، وَخَشِيتُ أَنْ يَنْزِلَ فِىَّ قُرْآنٌ ، فَمَا نَشِبْتُ أَنْ سَمِعْتُ صَارِخًا يَصْرُخُ بِى - قَالَ - فَقُلْتُ لَقَدْ خَشِيتُ أَنْ يَكُونَ نَزَلَ فِىَّ قُرْآنٌ . وَجِئْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَسَلَّمْتُ عَلَيْهِ فَقَالَ « لَقَدْ أُنْزِلَتْ عَلَىَّ اللَّيْلَةَ سُورَةٌ لَهِىَ أَحَبُّ إِلَىَّ مِمَّا طَلَعَتْ عَلَيْهِ الشَّمْسُ ، ثُمَّ قَرَأَ {إِنَّا فَتَحْنَا لَكَ فَتْحًا مُبِينًا} »
 
Zeyd ibn Əsləm atasından rəvayət edir ki, (bir dəfə) Ömər ibn əl-Xattab Peyğəmbərlə - sallallahu aleyhi və səlləm - birlikdə gecə səfərdə olarkən ondan bir şey haqqında soruşmuş, Peyğəm­bər - sallallahu aleyhi və səlləm - isə ona cavab verməmişdi. Sonra o (yenə) soruşmuş, Peyğəmbər - sallallahu aleyhi və səlləm - isə ona cavab ver­məmiş­di. O bir daha soruşmuş, Peyğəmbər - sallallahu aleyhi və səlləm - isə ona cavab verməmişdi. Son­ra Ömər ibn Xəttab (öz-özünə) demişdi: “Anan vayına otursun, ay Ömər! Sən Peyğəmbərə - sallallahu aleyhi və səlləm - üç kərə sual verdin, heç birinə də ondan cavab almadın”. Ömər dedi: “Mən dəvəmi sürüb müsəlmanların önünə keçdim və ba­rəm­­də ayə nazil olacağından qorxdum. Az keçmədən bir nəfərin məni səsləyib ça­ğır­dığını eşitdim və (öz-özümə) dedim: “(Axı, demişdim ki,) barəmdə ayə nazil olacağından qorxuram”. Mən Peyğəmbərin - sallallahu aleyhi və səlləm - yanına gəlib ona salam verdim. O buyurdu: “Bu gecə mənə elə bir surə nazil oldu ki, o mənim üçün üstündə günəş doğan hər bir şeydən daha əzizdir”. Sonra (bu surəni) oxudu: “Həqiqətən, Biz sənə aydın bir qələbə verdik ki, Allah sənin əvvəlki və sonrakı günahlarını bağışlasın, sənə olan nemətini tamamlasın, səni düz yola yönəltsin və Allah sənə böyük bir qələbə ilə kömək etsin. Möminlərin imanı üstünə iman artırmaq üçün onların qəlbinə rahatlıq göndərən Odur. Göylərin və yerin orduları Allahındır. Allah Biləndir, Müdrikdir. Bu ona görədir ki, Allah mömin kişiləri və mömin qadınları içində əbədi qalacaqları, ağacları altından çaylar axan Cənnət bağlarına daxil etsin və onların günahlarından keçsin. Bu, Allah yanında böyük müvəffəqiyyətdir” (əl-Fəth, 1-5)”.
 
əl-Buxari, 4177.
 
عَنْ حَبِيبِ بْنِ أَبِى ثَابِتٍ قَالَ أَتَيْتُ أَبَا وَائِلٍ أَسْأَلُهُ فَقَالَ كُنَّا بِصِفِّينَ فَقَالَ رَجُلٌ أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ يُدْعَوْنَ إِلَى كِتَابِ اللَّهِ . فَقَالَ عَلِىٌّ نَعَمْ . فَقَالَ سَهْلُ بْنُ حُنَيْفٍ اتَّهِمُوا أَنْفُسَكُمْ فَلَقَدْ رَأَيْتُنَا يَوْمَ الْحُدَيْبِيَةِ - يَعْنِى الصُّلْحَ الَّذِى كَانَ بَيْنَ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم وَالْمُشْرِكِينَ - وَلَوْ نَرَى قِتَالاً لَقَاتَلْنَا ، فَجَاءَ عُمَرُ فَقَالَ أَلَسْنَا عَلَى الْحَقِّ وَهُمْ عَلَى الْبَاطِلِ أَلَيْسَ قَتْلاَنَا فِى الْجَنَّةِ وَقَتْلاَهُمْ فِى النَّارِ قَالَ « بَلَى » . قَالَ فَفِيمَ أُعْطِى الدَّنِيَّةَ فِى دِينِنَا ، وَنَرْجِعُ وَلَمَّا يَحْكُمِ اللَّهُ بَيْنَنَا . فَقَالَ « يَا ابْنَ الْخَطَّابِ إِنِّى رَسُولُ اللَّهِ وَلَنْ يُضَيِّعَنِى اللَّهُ أَبَدًا » . فَرَجَعَ مُتَغَيِّظًا ، فَلَمْ يَصْبِرْ حَتَّى جَاءَ أَبَا بَكْرٍ فَقَالَ يَا أَبَا بَكْرٍ أَلَسْنَا عَلَى الْحَقِّ وَهُمْ عَلَى الْبَاطِلِ قَالَ يَا ابْنَ الْخَطَّابِ إِنَّهُ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم وَلَنْ يُضَيِّعَهُ اللَّهُ أَبَدًا . فَنَزَلَتْ سُورَةُ الْفَتْحِ .
 
Rəvayət edilir ki, Həbib ibn Əbu Sabit demişdir: “Əbu Vailin yanlna gəlib soruşdum: “Siffeyndə olmusan?” Əbu Vail dedi: “Biz Səffeyn[1] döyüşündə olarkən bir nəfər gəlib Əli­yə dedi: “Uca Allahın Kitabına dəvət edənləri görmürsən?”[2] O: “Bə­li! (Mən Allahın Kitabına dəvət edən ən layiqli insanlardanam)”[3] – deyə cavab ver­di. (Sonra qılıncını çiyninə atmış xavariclərdən biri Əlinin ya­nına gəlib de­di: “Ey möminlərin əmiri! Onlara güzəşt etmək ol­maz! Gəl qılınclarımızı gö­tü­rüb onların üstünə gedək və Allahın hökmü ilə hökm edək!”)[4] Səhl ibn Hu­neyf dedi: “Siz bu mə­sələdə özünüzü ittiham edin!” Hudeybiyyə günü Pey­­­­ğəmbərlə - sallallahu aleyhi və səlləm - müşriklər arasında sülh müqaviləsi bağ­landıq­da, biz onlarla vuruşa bilərdik. Hətta o zaman Ömər Pey­­­ğəm­bərə - sallallahu aleyhi və səlləm - demişdi: “Məgər biz haqq üzərində, onlar isə az­ğın­lıqda və bizim şəhidlər Cənnətlik, onların ölüləri isə Cəhənnəmlik deyilmi?” O: “Bəli!”- deyə cavab verdikdə, Ömər dedi: “Bəs nə üçün biz dinimiz uğrunda bu dəyərsiz şərtlərlə razılaşmalı, onları qə­bul etməli və Allah aramızda hökm vermə­miş geri dönməliyik”. Pey­­­­ğəm­bər - sallallahu aleyhi və səlləm - ona: “Ey İbn əl-Xəttab! Həqiqətən, mən Allahın elçisiyəm və O heç zaman məni nə­zarətsiz qoymaz!” Ömər qəzəbli halda Əbu Bəkrin (r.a) yanına gəlib ona belə dedi: “Məgər biz haqq üzərində on­lar isə az­ğın­lıqda deyil­mi?”- O: “Ey İbn əl-Xəttab! Həqiqətən, o, Allahın elçisidir və Allah onu heç zaman nə­­zarətsiz qoymaz!”- dedi və “Fəth” surəsi nazil oldu”. (Muslimdə bu əlavə də var: “Bu hadisədə Pey­­­­ğəm­bərə - sallallahu aleyhi və səlləm - ayələr nazil oldu və o, bu ayələri Ömərə oxuduqda o dedi: “Ey Allahın Elçisi! Bu fəthdirmi?" Pey­­­­ğəm­bər - sallallahu aleyhi və səlləm: “Bəli”- deyə cavab verdi və onun qəlbi rahatlaşdı”. Muslim, 1785, 3358, 4733).
 
əl-Buxari, 3189, 4844.
 

 
1 Fərat çayının sahilində, Raqqa və Mənbic arasında yerləşən qədim şəhə­rin adıdır. Bu­ra­da Əli ilə Müaviyə (r.a) arasında döyüş baş vermişdir. "Fəthul-Bari" 8/453.
2 O zaman döyüşdə Amr ibn əl-As Quranları qal­dı­rıb Əli ibn Əbu Talibi (Allah onlardan razı olsun) Allahın kitabına, sül­hə dəvət etməyi Müaviyəyə nəsihət et­mişdi. Buna görə də Abdullah ibn Kivai gəlib Əliyə belə demişdi. "Fəthul-Bari" 8/453.
3 "Fəthul-Bari" 8/453.
4 "Fəthul-Bari" 8/453.