əl-Həşr surəsi 6 – cı ayə

    15.05.2019
وَمَا أَفَاءَ اللَّهُ عَلَى رَسُولِهِ مِنْهُمْ فَمَا أَوْجَفْتُمْ عَلَيْهِ مِنْ خَيْلٍ وَلَا رِكَابٍ وَلَكِنَّ اللَّهَ يُسَلِّطُ رُسُلَهُ عَلَى مَنْ يَشَاءُ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ

 
“Allahın Öz Elçisinə onlardan verdiyi qənimətlərə tərəf siz nə at, nə də dəvə sürdünüz. Lakin Allah Öz elçilərini istədiyi kəslər üzərində hakim edir. Allah hər şeyə qadirdir”
 

عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ كَعْبِ بْنِ مَالِكٍ عَنْ رَجُلٍ مِنْ أَصْحَابِ النَّبِىِّ -صلى الله عليه وسلم- أَنَّ كُفَّارَ قُرَيْشٍ كَتَبُوا إِلَى ابْنِ أُبَىٍّ وَمَنْ كَانَ يَعْبُدُ مَعَهُ الأَوْثَانَ مِنَ الأَوْسِ وَالْخَزْرَجِ وَرَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- يَوْمَئِذٍ بِالْمَدِينَةِ قَبْلَ وَقْعَةِ بَدْرٍ إِنَّكُمْ آوَيْتُمْ صَاحِبَنَا وَإِنَّا نُقْسِمُ بِاللَّهِ لَتُقَاتِلُنَّهُ أَوْ لَتُخْرِجُنَّهُ أَوْ لَنَسِيرَنَّ إِلَيْكُمْ بِأَجْمَعِنَا حَتَّى نَقْتُلَ مُقَاتِلَتَكُمْ وَنَسْتَبِيحَ نِسَاءَكُمْ. فَلَمَّا بَلَغَ ذَلِكَ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ أُبَىٍّ وَمَنْ كَانَ مَعَهُ مِنْ عَبَدَةِ الأَوْثَانِ اجْتَمَعُوا لِقِتَالِ النَّبِىِّ -صلى الله عليه وسلم- فَلَمَّا بَلَغَ ذَلِكَ النَّبِىَّ -صلى الله عليه وسلم- لَقِيَهُمْ فَقَالَ « لَقَدْ بَلَغَ وَعِيدُ قُرَيْشٍ مِنْكُمُ الْمَبَالِغَ مَا كَانَتْ تَكِيدُكُمْ بِأَكْثَرَ مِمَّا تُرِيدُونَ أَنْ تَكِيدُوا بِهِ أَنْفُسَكُمْ تُرِيدُونَ أَنْ تُقَاتِلُوا أَبْنَاءَكُمْ وَإِخْوَانَكُمْ ». فَلَمَّا سَمِعُوا ذَلِكَ مِنَ النَّبِىِّ -صلى الله عليه وسلم- تَفَرَّقُوا فَبَلَغَ ذَلِكَ كُفَّارَ قُرَيْشٍ فَكَتَبَتْ كُفَّارُ قُرَيْشٍ بَعْدَ وَقْعَةِ بَدْرٍ إِلَى الْيَهُودِ إِنَّكُمْ أَهْلُ الْحَلْقَةِ وَالْحُصُونِ وَإِنَّكُمْ لَتُقَاتِلُنَّ صَاحِبَنَا أَوْ لَنَفْعَلَنَّ كَذَا وَكَذَا وَلاَ يَحُولُ بَيْنَنَا وَبَيْنَ خَدَمِ نِسَائِكُمْ شَىْءٌ - وَهِىَ الْخَلاَخِيلُ - فَلَمَّا بَلَغَ كِتَابُهُمُ النَّبِىَّ -صلى الله عليه وسلم- أَجْمَعَتْ بَنُو النَّضِيرِ بِالْغَدْرِ فَأَرْسَلُوا إِلَى رَسُولِ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- اخْرُجْ إِلَيْنَا فِى ثَلاَثِينَ رَجُلاً مِنْ أَصْحَابِكَ وَلْيَخْرُجْ مِنَّا ثَلاَثُونَ حَبْرًا حَتَّى نَلْتَقِىَ بِمَكَانِ الْمَنْصَفِ فَيَسْمَعُوا مِنْكَ. فَإِنْ صَدَّقُوكَ وَآمَنُوا بِكَ آمَنَّا بِكَ فَقَصَّ خَبَرَهُمْ فَلَمَّا كَانَ الْغَدُ غَدَا عَلَيْهِمْ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- بِالْكَتَائِبِ فَحَصَرَهُمْ فَقَالَ لَهُمْ « إِنَّكُمْ وَاللَّهِ لاَ تَأْمَنُونَ عِنْدِى إِلاَّ بِعَهْدٍ تُعَاهِدُونِى عَلَيْهِ ». فَأَبَوْا أَنْ يُعْطُوهُ عَهْدًا فَقَاتَلَهُمْ يَوْمَهُمْ ذَلِكَ ثُمَّ غَدَا الْغَدُ عَلَى بَنِى قُرَيْظَةَ بِالْكَتَائِبِ وَتَرَكَ بَنِى النَّضِيرِ وَدَعَاهُمْ إِلَى أَنْ يُعَاهِدُوهُ فَعَاهَدُوهُ فَانْصَرَفَ عَنْهُمْ وَغَدَا عَلَى بَنِى النَّضِيرِ بِالْكَتَائِبِ فَقَاتَلَهُمْ حَتَّى نَزَلُوا عَلَى الْجَلاَءِ فَجَلَتْ بَنُو النَّضِيرِ وَاحْتَمَلُوا مَا أَقَلَّتِ الإِبِلُ مِنْ أَمْتِعَتِهِمْ وَأَبْوَابِ بُيُوتِهِمْ وَخَشَبِهَا فَكَانَ نَخْلُ بَنِى النَّضِيرِ لِرَسُولِ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- خَاصَّةً أَعْطَاهُ اللَّهُ إِيَّاهَا وَخَصَّهُ بِهَا فَقَالَ (وَمَا أَفَاءَ اللَّهُ عَلَى رَسُولِهِ مِنْهُمْ فَمَا أَوْجَفْتُمْ عَلَيْهِ مِنْ خَيْلٍ وَلاَ رِكَابٍ) يَقُولُ بِغَيْرِ قِتَالٍ فَأَعْطَى النَّبِىُّ -صلى الله عليه وسلم- أَكْثَرَهَا لِلْمُهَاجِرِينَ وَقَسَمَهَا بَيْنَهُمْ وَقَسَمَ مِنْهَا لِرَجُلَيْنِ مِنَ الأَنْصَارِ وَكَانَا ذَوِى حَاجَةٍ لَمْ يَقْسِمْ لأَحَدٍ مِنَ الأَنْصَارِ غَيْرَهُمَا وَبَقِىَ مِنْهَا صَدَقَةُ رَسُولِ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- الَّتِى فِى أَيْدِى بَنِى فَاطِمَةَ رَضِىَ اللَّهُ عَنْهَا.

 
Abdur-Rahmən ibn Kəb ibn Məlik Peyğəmbərin - sallallahu aleyhi və səlləm - səhabələrindən olan bir kişi demişdir: “Bədr döyüşündən qabaq Peyğəmbər - sallallahu aleyhi və səlləm - Mədinədə olduğu gün Qureyşin kafirləri Abdullah İbn Ubeyy ibn Səlul və onunla birgə Ovs və Xəzrəc qəbiləsindən bütlərə ibadət edən kəslərə belə məktub yazdılar: “Şübhəsiz ki, siz bizim adamımıza sığınacaq verdiniz. Allaha and içirik ki, siz ya onu öldürəcəksiniz, ya da çıxaracaqsınız! Əks halda biz hamılıqla üzərinizə gələr, sizi öləcəyiniz yerdə öldürər və qadınlarınızı özümüzə halal edərik!" Bu məktub Abdulla ibn Ubeyyə və onunla birgə bütlərə ibadət edən kəslərə çatdıqda, Peyğəmbəri - sallallahu aleyhi və səlləm - öldürmək üçün bir yerə yığışdılar. Bu xəbər Peyğəmbərə - sallallahu aleyhi və səlləm - çatdıqda, onların yanına gələrək belə buyurdu: "Qureyşin təhdidi sizə son dərəcə təsir etdi. Bu təhdid ilə sizə dəyəcək zərər özünüzə vermək istədiyiniz zərərdən daha çox deyil. Oğullarınız və qardaşlarınızla döyüşmək istəyirsiniz?!” Onlar Peyğəmbərin - sallallahu aleyhi və səlləm - bu sözlərini eşidəndə dağılıb getdilər. Bu xəbər Qureyş kafirlərinə çatdıqda, onlar Bədr döyüşündən sonra yəhudilərə belə yazdılar: "Siz silah və qala sahibisiniz! Ya bizim bu adamızı öldürəcəksiniz, ya da biz sizə belə, belə edəcəyik! Bizimlə qadınlarınızın ayaqlarındakı zinət əşyaları arasında heç bir maneə qalmayacaq!” Onların məktub xəbəri Peyğəmbərə - sallallahu aleyhi və səlləm - çatdıqda, Bənu Nadir qəbiləsi ona xəyanət etmək qərarına gəldi. Onlar Peyğəmbərə - sallallahu aleyhi və səlləm: “Səhabələrindən otuz nəfər ilə birlikdə qarşımıza çıx, bizdən də otuz dindar çıxsın, yolun tən yarısında qarşılaşaq. Səni dinləsinlər və əgər səni təsdiq edib iman etsələr, biz də iman edəcəyik!” - deyə xəbər göndərdilər”. Peyğəmbər - sallallahu aleyhi və səlləm - onların hiylə quraraq onu qətlə yetirmək istədiklərini bildi. Ertəsi gün Peyğəmbər - sallallahu aleyhi və səlləm - dəstələri ilə onların üzərinə getdi və onları mühasirəyə alaraq belə buyurdu: “Allaha and olsun ki, siz mənimlə bir razılaşmaya gəlməyincə, mən sizə etibar etmərəm!" Onlar Peyğəmbərlə - sallallahu aleyhi və səlləm - razılaşmaqdan imtina etdilər. Peyğəmbər - sallallahu aleyhi və səlləm - o gün onlarla döyüşə başladı. Ertəsi gün səhər Bəni ən-Nadir qəbiləsini tərk edərək o, dəstələri ilə Bəni əl-Qureyzə qəbiləsinin üzərinə getdi və onları sülhə çağırdı. Onlar sülhü qəbul edincə, döyüşmədi. Ertəsi gün Peyğəmbər dəstələri ilə təkrarən Bənu Nadir qəbiləsinin üzərinə getdi. Nəhayət, onlar öz yerlərini tərk etmək şərti ilə qaladan endilər. Onlar dəvələrinin daşıya biləcəyi malları, evlərinin qapı və taxtalarını götürüb getdilər. Bəni ən-Nadir qəbiləsinin xurmalığı Peyğəmbərə - sallallahu aleyhi və səlləm - məxsus oldu. Allah bunu xüsusiləşdirərək yalnız ona verdi və belə buyurdu: “Allahın Öz Elçisinə onlardan verdiyi qənimətlərə tərəf siz nə at, nə də dəvə sürdünüz...” Yəni, döyüşsüz. Peyğəmbər qənimətlərin çoxunu mühacirlərə verərək aralarında böldü. Bir az da ənsardan ehtiyacı olan iki kişiyə verdi. Digər ənsarlara isə heç bir şey vermədi. Həmin qənimətdən yalnız Peyğəmbərin - sallallahu aleyhi və səlləm - Fatimənin övladlarına verdiyi sədəqə qaldı”.
 
Əbu Davud, 3004. əl-Albani səhih olduğunu bildirmişdir.