Ömər ibn Xəttab demişdir: “Bir dəfə biz Peyğəmbərin yanında oturmuşduq. Birdən ağappaq paltarlı, zil qara saçlı, üst-başında da səfərdən bir əsər-əlamət görünməyən və heç birimizin tanımadığı bir adam yanımıza gəldi. Nəhayət, o yaxınlaşıb Peyğəmbərlə üzbəüz oturdu, dizlərini onun dizlərinə dayadı, əllərini də öz budunun üstünə qoyub dedi: “Ey Muhəmməd, mənə İslam haqqında xəbər ver!”
Qurani Kərim Yaradanın varlığını inkar edənlərə bu ayələri dəlil olaraq gətirir: “Bəlkə onlar öz-özünə yaranıblar? Yaxud onlar yaradanlardır? Yoxsa onlar göyləri və yeri yaradıblar? Xeyr, onlar qətiyyən inanmırlar” (ət-Tur, 35-36). Bu dəlil ağıllı insanları Yaradanın varlığına iman gətirməyə məcbur edir. Bu ayələr o qədər bəlağətli və təsirlidir ki, onu eşidən hər kəsin qəlbini titrədir. Rəvayət edilir ki, Cubeyr ibn Mutim demişdir: “Mən Peyğəmbərin – ona və ailəsinə Allahın salavatı və salamı olsun - məğrib namazında “ət-Tur” surəsini oxuduğunu eşitdim.
Mərhəmətli və Rəhmli Allahın adı ilə!
1. Qureyşin birliyi xatirinə,
2. onların qış və yay səfərlərindəki birliyi xatirinə
3. qoy onlar bu Evin Rəbbinə ibadət etsinlər.
4. Allah onlara aclıqdan sonra yemək verdi və qorxudan sonra əmin-amanlıq bəxş etdi.
"Qureyş" surəsinin təfsiri
Bu surə özündən əvvəl gələn əl-Fil surəsinə bağlıdır. Belə ki, Uca Allah “Qureyşin birliyi xatirinə” fillərin Məkkəyə hücum etməsinin qarşısını alır və fil sahiblərini məhv edir. Sonra bu birliyi izah edərək buyurur:
Aşura – hicri təqvimin ilk ayı olan Məhərrəm ayının 10-cu günüdür. Aşura sözü ərəb dilində "onuncu" deməkdir. Aşura günündə oruc tutmaq bəyənilən əməllərdən sayılır. İbn Abbas (Allah ondan razı olsun) deyir: “Peyğəmbər (ona Allahın salavatı və salamı olsun) Mədinəyə gəldikdə yəhudilərin aşura günü oruc tutduqlarını görüb soruşdu: “Bu nədir?”
Onlar dedilər: “Bu, gözəl bir gündür! Bu, Allahın İsrail oğullarını onların düşmənlərindən xilas etdiyi gündür! (Elə bu səbəbdən də) Musa həmin günü oruc tutmuşdur”.
əl-Buruc surəsi, 4-7-ci ayələrin təfsiri. Allah buyurur:
“Məhv olsun xəndək kənarında yığışanlar! Odunla alışdırılmış xəndək. Onlar o xəndəyin qırağında oturub, möminlərə öz verdikləri işgəncələrə şahidlik edirdilər.”
Uca Allah buyurur: "Həqiqətən, Allahın dərgahında qəbul olunan din, İslamdır!" (Ali İmran, 19).
Peyğəmbər - salləllahu aleyhi və səlləm - əl-Fatihə surəsinin üstünlüyü haqqıda belə demişdir: "Uca Allah buyurur: "Nə Tövratda, nə də İncildə Ummul-Qurana (Kitabın əsasına) bənzər surə yoxdur. O Səb'ul-Məsənidir (Yeddi təkrarlanan ayədir). O, Mənimlə qulum arasında bölünüb. Quluma dilədiyi nə varsa veriləcəkdir". (İbn Hibban, 775).
Hicrətin 60-cı ilində İraq əhli Hüseynin Yezid ibn Müaviyəyə beyət etmədiyindən xəbər tutduqda Hüseynin yanına nümayəndələr və məktublar göndərib yalnız ona beyət edəcəklərini, Yezidi, onun atasını, Osmanı, Öməri və Əbu Bəkri yox, məhz Əlini və onun övladlarını istədiklərini bildirdilər. Bu ərəfədə Hüseynə beş yüzdən artıq məktub gəlmişdi.
Uca Allah qullarına müxtəlif xeyir əməllər buyurmuşdur ki, bu əməlləri yerinə yetirən qula etdiyi əməlin savabı yalnız bu dünyada deyil, hətta ölümündən sonra da yazılır. Bu, Uca Allahın qullarına bəxş etdiyi böyük nemətlərindən biridir. Bu növ əməllərə “Sadəqa Cəriyə”, yəni “Mükafatı kəsilməyən sədəqə” və ya “Savabı daim axan sədəqə” deyilir. İnsan öldükdən sonra qəbirdə sanki əsir kimi olur, dünya ilə əlaqəsi kəsilir, əməl etmək imkanı olmur və dünyada etdiyi əməllərə görə sorğu-sual olunur.
