əl-Qiyamə surəsi 16 – 19 – cu ayələr

    20.05.2019
لَا تُحَرِّكْ بِهِ لِسَانَكَ لِتَعْجَلَ بِهِ (١٦) إِنَّ عَلَيْنَا جَمْعَهُ وَقُرْآنَهُ (١٧) فَإِذَا قَرَأْنَاهُ فَاتَّبِعْ قُرْآنَهُ (١٨) ثُمَّ إِنَّ عَلَيْنَا بَيَانَهُ (١٩)

 
“Cəbrail sənə Quranı nazil etdikdə onu tələm-tələsik yadda saxlamaq üçün dilini tərpətmə! Şübhəsiz ki, sənin qəlbində onun qərar tutması və dilinlə onun oxunması Bizə aiddir. Biz onu oxuduğumuz zaman sən onun oxunuşunu izlə. Sonra, sözsüz ki, onu izah etmək də Bizə aiddir”
 

حَدَّثَنَا سَعِيدُ بْنُ جُبَيْرٍ، عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ فِي قَوْلِهِ تَعَالَى: {لاَ تُحَرِّكْ بِهِ لِسَانَكَ لِتَعْجَلَ بِهِ} قَالَ: كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يُعَالِجُ مِنَ التَّنْزِيلِ شِدَّةً ، وَكَانَ مِمَّا يُحَرِّكُ شَفَتَيْهِ - فَقَالَ ابْنُ عَبَّاسٍ: فَأَنَا أُحَرِّكُهُمَا لَكُمْ كَمَا كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يُحَرِّكُهُمَا، وَقَالَ سَعِيدٌ: أَنَا أُحَرِّكُهُمَا كَمَا رَأَيْتُ ابْنَ عَبَّاسٍ يُحَرِّكُهُمَا، فَحَرَّكَ شَفَتَيْهِ - فَأَنْزَلَ اللَّهُ تَعَالَى: {لاَ تُحَرِّكْ بِهِ لِسَانَكَ لِتَعْجَلَ بِهِ إِنَّ عَلَيْنَا جَمْعَهُ وَقُرْآنَهُ} قَالَ: جَمْعُهُ لَكَ فِي صَدْرِكَ وَتَقْرَأَهُ: {فَإِذَا قَرَأْنَاهُ فَاتَّبِعْ قُرْآنَهُ} قَالَ: فَاسْتَمِعْ لَهُ وَأَنْصِتْ: {ثُمَّ إِنَّ عَلَيْنَا بَيَانَهُ} ثُمَّ إِنَّ عَلَيْنَا أَنْ تَقْرَأَهُ، فَكَانَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ بَعْدَ ذَلِكَ إِذَا أَتَاهُ جِبْرِيلُ اسْتَمَعَ فَإِذَا انْطَلَقَ جِبْرِيلُ قَرَأَهُ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ كَمَا قَرَأَهُ.

 
Rəvayət edilir ki, ibn Abbas (Allah ondan razı olsun) Uca Allahın: “Cəbrail sənə Quranı na­zil et­dikdə onu tə­ləm-tələsik yadda saxlamaq üçün dilini tər­pətmə!” (əl-Qiyəmə, 16) ayəsini izah edib de­miş­­dir: “Allahın Elçisi - sallallahu aleyhi və səlləm - nazil olan ayələrin (ağırlığından) çətinlik çəkər və (tə­ləm-tələsik) dodaqlarını tər­pədərdi”. İbn Abbas dedi: “Allahın Elçisi - sallallahu aleyhi və səlləm - dodaq­larını necə tər­pədirdisə, mən də dodaqlarımı eləcə tərpədirəm”. Sonra Uca Allah (bu ayə­ni) nazil etdi: “Cəbrail sənə Quranı na­zil etdikdə onu tə­ləm-tələsik yad­da sax­la­maq üçün dilini tər­pətmə! Şübhəsiz ki, onun sənin qəl­bində qərar tut­ma­sı və dilinlə oxunması Bizə aid­dir” (əl-Qiyəmə, 16-17) – (yəni) oxuya bilə­sən deyə, onu sənin qəl­bin­də cəm edər. “Biz onu oxuduğumuz za­man sən onun oxu­nu­şunu izlə” (əl-Qiyəmə, 18) – (yəni) onu din­lə və sus. “Sonra, sözsüz ki, onu izah etmək də Bizə aiddir” (əl-Qiyəmə, 19) – (yə­ni) Bi­zim öh­də­mizə düşən odur ki, sən onu oxuya biləsən. Bundan sonra Cəbrail (hər dəfə) Peyğəmbərin yanına gəldiyi zaman Pey­ğəm­bər - sallallahu aleyhi və səlləm - onu dinləyərdi. Cəbrail getdikdən sonra isə Pey­ğəmbər - sallallahu aleyhi və səlləm - (Quranın ayə­lərini) onun oxuduğu kimi oxuyardı”.
 
əl-Buxari, 5; Muslim, 680, 1033; ən-Nəsəi “Sunənul-Kubra” 935, 1007.