Şeytan insanı zikr və dua etməyə yönəltməklə azdıra bilərmi?
Əssələmu aleykum. Dinimiz hər şeydə orta yolu tutmağı əmr etdiyi kimi, ibadət, zikr və itaətlərdə də orta yolu tutmağı buyurur. Orta yolu tutmaq isə yalnız Peyğəmbərin (ona və ailəsinə Allahın salavatı və salami olsun) yoluna tabe olmaqla mümkündür. Şeytan insanı orta yolu tutmaqdan yayındırmaq üçün iki əsas qapısı vardır. Bu iki qapı vasitəsilə o, mömin bəndəni Allahın dinindən döndərməyə, itaətdən yayındırmağa, doğru yoldan və Allahın razı olduğu həyat tərzindən sapdırmağa çalışar. Bu iki yol – 1) Şəkk və şübhə qapısı; 2) Şəhvət və nəfsə xoş gələnaq arzular qapısıdır.
Şeytan bir müsəlmanda günaha meyil və harama sevgi gördükdə, o günahları onun gözündə bəzəyər, könlündə gözəlləşdirər, nəfsində cazibədar göstərər. Beləcə, bəndə şəhvətlərinin arxasınca qaçar, nəfsinin istəklərinə tabe olar, axırda isə dinindən və Rəbbinin itaətindən uzaqlaşar.
Əgər bir insanda dinə bağlılıq, Rəbbinə itaətə can atmaq, haramlardan və şəhvətlərdən uzaq durmaq istəyi varsa, bu dəfə şeytan ona başqa cür yaxınlaşar. O insana şübhələr təlqin edər, onu ifrata – dində həddi aşmağa, sərtliyə, təkəbbürə və Allahın qoymadığı sərhədləri uydurmağa sövq edər. Elə bir hala gətirər ki, o insan özünün Allaha itaət etdiyini zənn etdiyi halda, əslində dinin yolundan çıxar, Allahın istədiyi tarazlıqdan uzaqlaşar. Şeytan bu yolla onu dində ifratçılığa, sərtliyə və bidətə sürükləyər.
Şeytanın əsas məqsədi insanı Allahın düz yolundan azdırmaqdır. Onun üçün hansı yolla məqsədinə çatmasının fərqi yoxdur, istər şübhə ilə, istər şəhvətlə. Əsas olan budur ki, müsəlman Allahın itaətindən ayrılsın və doğru yoldan sapmış olsun. Məhz buna görə də Qurani-Kərimdə və Peyğəmbərin (ona və ailəsinə Allahın salavatı və salami olsun) hədislərində dində ifrata varmaq, sərtlik göstərmək və dinin hədlərini aşmaqdan çox ciddi şəkildə çəkindirilmişdir. Allah Rəsulu (salləllahu aleyhi və səlləm) buyurmuşdur: "Dində xırdaçılıq edənlər, ifrata varanlar həlak oldular". O bunu üç dəfə təkrar etdi". (Muslim, 2670). Burada xırda məsələləri böyütmək nəzərdə tutulmuşdur. Peyğəmbər (salləllahu aleyhi və səlləm) demişdir: "Dində həddinizi aşmaqdan çəkinin, çünki bu sizdən əvvəlkiləri həlak etmişdir". (Əhməd, İbn Məcəh və başqaları). Həmçinin oxuyun: