məhəmməd

Bu məqalənin əvvəlini buradan oxuyun: Səhabələrin Həbəşistana ilk hicrəti

Məkkə müşrikləri üç ilə yaxın müsəlmanlarla bütün əlaqələri kəsmişdilər.

Peyğəmbər – ona və ailəsinə Allahın salavatı və salamı olsun – hicrətin 10-cu ilində, miladi tarixlə 632-ci ildə vəfatına təqribən üç ay qalmış bir dəfə həcc etdi. Buna görə həmin həccə vida həcci, orada verdiyi xutbəyə də vida xutbəsi deyilir. Rəvayət edilir ki, Zeyd ibn Ərqam demişdir: "Peyğəmbər on doqquz döyüşdə iştirak etmişdir. O, Mədinəyə hicrət etdikdən sonra bir dəfə həcc zi­ya­rə­tin­də olmuş və bundan sonra bir daha həcc ziyarətinə getməmişdir. Bu da vida həcci olmuşdur.” (əl-Buxari, 4404).

O, Adəm oğullarının ən hörmətlisi və peyğəmbərlərin ən üstünü olan Əbul-Qasim Muhəmməddir. O, Əhməd, Mahi, Haşir, Aqib, Muqaffə, Nəbiyyur-Rahmə və Nəbiyyul-Məlhəmədir. Rəsulullah - ona və ailəsinə Allahın salavatı və salamı olsun - demişdir: “Mənim bir çox adlarım var: mən həm Muhəmməd, həm də Əhmədəm, mən Allahın mənim vasitəmlə küfrü yox etdiyi Mahiyəm, mən insanların, arxasınca gedib məhşərə toplandığı Haşirəm və mən Aqibəm, o Aqib ki, özündən sonra bir peyğəmbər gəlməyəcək.” (Səhih əl-Buxari, 3532).

əl-Muzəmmil (Bürünmüş) surəsinin izahı.
Mərhəmətli və Rəhmli Allahın adı ilə!
1. Ey libasına bürünüb örtünmüş peyğəmbər!

Səhabə Peyğəmbəri - ona və ailəsinə Allahın salavatı və salamı olsun - görüb İslamı qəbul edən və müsəlman olduğu halda ölən kəsə deyilir.

Peyğəmbər (Allahın ona salavatı və salamı olsun) demişdir: "Mənə cavamiul-kələm (qısa kəlimələrdən ibarət ancaq geniş mənaları əhatə edən sözlər) verildi" (Müslim). Digər rəvayətdə isə: "Mən yığcam kəlmələrlə peyğəmbər göndərildim". (Səhih əl-Buxari, 2977).
Rəvayət edilir ki, bir kişi qalxıb sözü uzadaraq danışdı. Amr ibn As (Allah ondan razı olsun) dedi: "Əgər bu adam qısa danışsaydı, özü üçün daha xeyirli olardı. Mən Rəsulullahın belə dediyini eşitdim: "Mənə əmr olundu ki, sözü uzatmayım. Çünki (sözü) uzatmamaq daha xeyirlidir". (Əbu Davud).

Peyğəmbər - ona və ailəsinə Allahın salavatı və salamı olsun - hər bir ibadəti yerinə yetirdikdə, nə ifrata varar, nə də ki, etdiyi ibadətə laqeyd yanaşar, əksinə, orta yol tutardı. Ənəs ibn Malik demişdir: “Bir dəfə üç nəfər Peyğəmbərin evinə gəlib onun əhli-əyalından Peyğəmbərin ibadəti barəsində soruşdu. Bu haqda onlara xəbər verildikdə, onlar etdikləri ibadətin az olduğunu güman edib belə dedilər: “Yəni biz Peyğəmbər kimi ola bilərikmi? Üstəlik Allah onun bütün keçmiş və gələcək günahlarını bağışlamışdır.”

Peyğəmbər - ona və ailəsinə Allahın salavatı və salamı olsun - demişdir: “Mən yığcam kəlmələrlə peyğəmbər göndərildim” (Səhih əl-Buxari, 2977).
Burada “yığcam kəlmələr” dedikdə Quran və hədis nəzərdə tutulur. Peyğəmbərimizin hədislərini şərh etmiş İslam alimləri hər hansı bir hədisin bir cümləsindən, hətta bir kəlməsindən neçə-neçə nəticələr çıxarmışlar.
Aişə demişdir: “Rəsulullah sizin kimi tələm-tələsik və qatma-qarışıq danışmazdı. Əksinə, həm aydın, həm də aramla elə danışardı ki, yanında oturanlar onun dediklərini yadda saxlayardılar.”

Peyğəmbər - ona və ailəsinə Allahın salavatı və salamı olsun - demişdir: “Ağ rəngdə libas geyinin! Sağlığınızda ağ libas geyinin. Həmçinin, ölülərinizi də ağ kəfənə bürüyün. Çünki ağ geyim libaslarınızın ən xeyirlisidir.”  
Peyğəmbər bunu deməklə ümmətini ağ rəngdə libas geyinməyə rəğbətləndirər, özü də ağ rəngdə libas geyinərdi. Əbu Zərr demişdir: “Bir dəfə mən Peyğəmbərin yanına gəldim. Onun əynində ağ libas var idi” (Səhih əl-Buxari, 5827).
Digər rənglərə nisbətən ağ geyimdə çirk daha tez gözə çarpır və bu çirki təmizlədikdə libas daha təmiz və daha gözəl görünür.