İslam dini dostluğa böyük önəm verir. Dinimiz dostluğun insanın həyatına, əxlaqına və dininə böyük təsirini nəzərə alaraq, Qurani-Kərim və Sünnədə bu mövzuda sərhədlər müəyyən etmişdir. Əbu Səid əl-Xudri (Allah ondan razı olsun) Peyğəmbərin ﷺ belə dediyini rəvayət etmişdir: “Yalnız mömin kəslə dostluq et və yeməyini də yalnız müttəqi - Allahdan qorxan kəs – yesin!” (Əbu Davud, 4832; ət-Tirmizi, 2395).
Bildiyimiz kimi günahlar insanın qəlbinə mənfi təsir edir. Göz zinası insanın qəlbinə ən çox təsir edən günahlardan biridir. Qəlb bədənin padşahıdır. Bir hədisdə Peyğəmbərimiz (sallallahu aleyhi və səlləm) buyurur: “Həqiqətən, insanın bədənində bir ət parçası var. Əgər bu ət parçası salamat olsa, sağlam olsa, bütün bədən sağlam olar, yox əgər korlansa, bütün bədən korlanar. Bilin ki, bu ət parçası qəlbdir”. (Muslim, 1599). Əgər şeytan bir insanın qəlbinə hakim oldusa, artıq onu həlak etmişdir. Şeytanın qəlbi həlak etmək üçün müxtəlif yolları var. Bu üsullardan biri də gözdür.
İslam dini camaat dinidir, birliyə, gözəl əxlaqa, dəyərli xüsusiyyətlərə çağırır. Parçalanmağı, kin-küdurəti, ziyan verməyi, fitnə-fəsad törətməyi qadağan edir. İslamda dininin məqsədi insanların biri-birinə ilə olan münasibətlərini yaxşılaşdırmaqdır. Məhz buna görə də İslam dini camaat namazları, həcc, zəkat, təravih, əqiq məclisi (yeni uşaq doğulanda verilən məclis) və s. bu kimi müsəlmanları bir yerə toplayan ibadətləri buyurmuşdur. O şeylər ki insanlar arasında fitnə-fəsada, ayrılığa, parçalanmağa gətirib çıxarır İslam dini onu qadağan edir.
Uca Allah Qurani-Kərimdə buyurur: “Ey iman gətirənlər! Rüku edin, səcdəyə qapanın, Rəbbinizə ibadət edərək yaxşı işlər görün ki, bəlkə nicat tapasınız. Allah yolunda lazımınca cihad edin” (əl-Həcc, 77-78).
Bu ayədə Uca Allah bizi ibadətlə yanaşı Onun yolunda cihad etməyə çağırır. Cihadın dörd mərtəbəsi var:
Mömin insana xas olan xüsusiyyətlərdən biri də Allah barədə gözəl zəndə olmaqdır. Allah barədə gözəl zəndə olmaq tövhidin tələb etdiyi vacib əməllərdən biridir və qulun tövhidi yalnız bununla doğru sayılır. Peyğəmbərimiz ﷺ bir çox hədislərdə ümmətini Allah barədə gözəl zəndə olmağa rəğbətləndirmiş, onun dünya və axirətdə mükafatını və gözəl aqibətini bildirmişdir.
Allahdan ümidi kəsmək böyük günahlardan biridir. Dinimiz insanları bu günahdan çəkindirir və təhlükəli olduğunu bildirir. Bu elə bir günahdır ki, əgər bir qəlbə hakim olarsa, onu məhv edər, bir qəlbə düşərsə, onu korlayar. Uca Allah buyurur: “Allahın mərhəmətindən ancaq kafir adamlar ümidlərini üzərlər” (Yusuf, 87); Həmçinin buyurur: “Doğru yoldan azanlardan başqa Rəbbinin mərhəmətindən kim ümidini üzər?” (əl-Hicr, 56).
Aşura – hicri təqvimin ilk ayı olan Məhərrəm ayının 10-cu günüdür. Aşura sözü ərəb dilində "onuncu" deməkdir. Aşura günündə oruc tutmaq bəyənilən əməllərdən sayılır. İbn Abbas (Allah ondan razı olsun) deyir: “Peyğəmbər (ona Allahın salavatı və salamı olsun) Mədinəyə gəldikdə yəhudilərin aşura günü oruc tutduqlarını görüb soruşdu: “Bu nədir?”
Onlar dedilər: “Bu, gözəl bir gündür! Bu, Allahın İsrail oğullarını onların düşmənlərindən xilas etdiyi gündür! (Elə bu səbəbdən də) Musa həmin günü oruc tutmuşdur”.
Lənət sözü xeyirdən uzaqlaşdırmaq, qovmaq deməkdir. Allahın kiməsə lənət etməsi onu Öz mərhəmətindən qovaraq uzaqlaşdırması deməkdir. İnsanın kiməsə lənət etməsi isə ona bəddua etməsidir. Uca Allah kafirləri lənətləmiş və onlara şiddətli əzab hazırlamışdır. Uca Allah buyurur: “Həqiqətən, Allah kafirləri lənətləmiş və onlar üçün yaxıb-yandıran Od hazırlamışdır. Onlar orada əbədi qalacaq, özlərinə nə bir himayəçi, nə də bir yardımçı tapa bilməyəcəklər.
Şureyh demişdir: “Mən bir səhabənin Peyğəmbərdən salləllahu aleyhi və səlləm belə rəvayət etdiyini eşitdim: “Uca Allah buyurur:
“Ey Adəm oğlu! Mənə doğru ayağa qalx, Mən də sənə doğru yeriyərək gəlim. Mənə doğru yeriyərək gəl, Mən də sənə doğru yüyürərək gəlim”.
əs-Saff (Səf) surəsinin izahı. Bu surənin nazil olması haqda rəvayət edilir ki, Abdullah ibn Səlam demişdir: “Biz səhabələrdən olan bir camaat: “Hansı əməlin Allah üçün daha sevimli olduğunu bilsəydik, onu edərdik!”– deyərək bəzi əməllərdən danışırdıq. Bu səbəblə: “Göylərdə və yerdə olanların hamısı Allahın şəninə təriflər deyir. O, Qüdrətlidir, Müdrikdir. Ey iman gətirənlər! Nə üçün siz etməyəcəyiniz şeyləri danışırsınız?